Unia zmienia zasady. Każdy musi wymienić prawo jazdy. Podali daty dla kierowców

UE zmienia zasady dla kierowców. Prawo jazdy do wymiany

Komisja Europejska chce realizacji ambitnego celu znanego jako "wizja zero". Chodzi o zbliżenie do zera liczby ofiar śmiertelnych i poważnych urazów na drogach UE do 2050 r. Obecnie każdego roku ginie na nich ponad 20 tys. osób. Unia zakłada zmniejszenie tej liczby o 50 proc. do 2030 roku, a następnie osiągnięcie niemal zerowej śmiertelności do 2050 roku.

Stąd Parlament Europejski przyjął zmiany, które mają poprawić bezpieczeństwo drogowe. Kierowców czeka rewolucja w przepisach dotyczących prawa jazdy, badań lekarskich oraz ostrzejsze zasady karania za wykroczenia. Co to oznacza w praktyce?

Czy bezterminowe prawo jazdy trzeba wymienić? 15 mln kierowców musi iści do urzędu

Zmienią się zasady dotyczące wymiany praw jazdy. Po ujednoliceniu przepisów kierowcy w całej Unii będą mogli uzyskać uprawnienia maksymalnie na 15 lat. Jednak jeżeli prawo jazdy służy jako krajowy dokument tożsamości, państwa członkowskie będą mogły skrócić ich okres ważności do 10 lat. Przy czym w Polsce nowe prawa jazdy mają właśnie 15-letni okres ważności – wcześniejsza nowelizacja ustawy o kierujących dostosowała polskie przepisy do wymogów UE.

Rewolucja dotknie też osoby, które otrzymały bezterminowe prawo jazdy. Oznacza to, że nawet ci, którzy w blankiecie nie mają datę ważności "prawka", będą musieli obowiązkowo stawić się w urzędzie po nowy blankiet. Zgodnie z zapisami unijnej dyrektywy wymiana takich praw jazdy musi zostać przeprowadzona do 2033 roku. Ministerstwo Infrastruktury wyjaśnia szczegóły...

– Ustawa o kierujących pojazdami (art. 124) przewiduje, że prawa jazdy wydane przed 19 stycznia 2013 r., czyli tzw. bezterminowe, będą podlegać obowiązkowej wymianie w latach 2028-2033. Szacowana liczba dokumentów podlegających wymianie to około 15 mln sztuk – powiedziała dziennik.pl Anna Szumańska z Ministerstwa Infrastruktury. Dokładnie opisuje to rozdział 19, art. 124. W punkcie 1 czytamy:

• Osoby posiadające prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. obowiązane są dokonać ich wymiany, na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem prawa jazdy określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1. Prawo jazdy zgodne z nowym wzorem wydaje się od dnia 19 stycznia 2013 r.

Kiedy wymiana prawa jazdy? Daty zostały określone

Bezterminowe prawo jazdy podlega obowiązkowej wymianie od 2028 do 2033 roku. To również określa ustawa o kierujących i art. 124. Punkt 4. wyznacza daty, w który kierowca powinien obowiązkowo stawić się urzędzie. W rozdziale 19 czytamy:

• Art. 124. 1. Osoby posiadające prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. obowiązane są dokonać ich wymiany, na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem prawa jazdy określonym w przepisach.
• 2. Prawo jazdy zgodne z nowym wzorem wydaje się od dnia 19 stycznia 2013 r.
• 3. Wymiana jest dokonywana na wniosek osoby zainteresowanej, po uiszczeniu opłaty za wymianę prawa jazdy
• 4. Prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. podlegają wymianie w okresie od dnia 19 stycznia 2028 r. do dnia 18 stycznia 2033 r. w terminach określonych przez ministra właściwego do spraw transportu lub w terminie wcześniejszym na wniosek posiadacza prawa jazdy.

Które kategorie? Każdy kierowca ma obowiązek wymienić prawo jazdy

– Każdy nowo wydany dokument prawa jazdy od 19 stycznia 2013 r. zawiera administracyjny okres ważności, stosownie do kategorii prawa jazdy – wskazuje Szumańska. To oznacza, że pierwsi kierowcy swoje dokumenty ważne przez 15 lat będą musieli wymienić w styczniu 2028 roku.

Obecnie kierowcy otrzymują prawo jazdy z terminem ważności do 15 lat (po wymianie nowy dokument będzie ważny również maksymalnie 15 lat). Dotyczy to kategorii: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T. Wyjątek od tej zasady zachodzi sytuacji, w której z orzeczenia lekarskiego wynika, że kierowca ma np. wadę wzroku. Wówczas jego prawo jazdy jest znakowane odpowiednim kodem w rubryce nr 12 i może być ważne przez 5 lat. Z kolei prawo jazdy kategorii: C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E jest wydawane maksymalnie do 5 lat, jednak nie dłużej niż wynika to z orzeczenia lekarskiego i psychologicznego.

Kierowcy po 65. roku życia stracą prawo jazdy? Nowe zasady oceny zdrowia

Obowiązkowe badania lekarskie kierowców-seniorów to rozwiązanie, które rozpaliło emocje w krajach członkowskich UE. Komisja Europejska chciała, by starsi kierowcy stawiali się na badania lekarskie co 5 lat – inaczej ich prawo jazdy traciłoby ważność. Negatywna opinia specjalisty również skutkowałaby automatyczną utratą prawa jazdy. Posłowie PE jednak nie poparli skrócenia ważności uprawnień seniorów, aby uniknąć dyskryminacji i nakładania ograniczeń. Przyjęli salomonowe rozwiązanie.

– Kraje Unii mogą skrócić okres ważności prawa jazdy dla kierowców w wieku 65 lat lub starszych, aby zobowiązać ich do częstszych badań lekarskich lub kursów odświeżających wiedzę – powiedziała dziennik.pl Dorota Kolińska z biura prasowego Parlamentu Europejskiego. – Ważność prawa jazdy wyniesie 15 lat lub 10 lat, jeśli prawo jazdy będzie działać jako dokument tożsamości. Prawa jazdy na samochody ciężarowe i autobusy będą ważne przez 5 lat. Państwa członkowskie będą mogły dla starszych kierowców skrócić ważność prawa jazdy, powiedzmy do 5 lat – wyjaśniła

Przed uzyskaniem pierwszego prawa jazdy lub przy ubieganiu się o przedłużenie okresu ważności dokumentu kierowca powinien przejść badania lekarskie, m.in. badania wzroku i układu krążenia. Kraje Unii będą mogły zdecydować o zastąpieniu badań lekarskich dla kierowców samochodów lub motocykli formularzem samooceny lub inną oceną opracowaną na szczeblu krajowym.

Masowo polecą prawa jazdy. Kara ważna w całej UE

W UE obowiązuje honorowanie praw jazdy pomiędzy krajami członkowskimi, nie ma jednak wspólnych przepisów dotyczących zatrzymania uprawnień. – Jeśli kierowca straci prawo jazdy w wyniku wykroczenia drogowego w innym kraju UE niż ten, który wydał mu prawo jazdy, w większości przypadków sankcja będzie miała zastosowanie tylko w kraju, w którym popełniono wykroczenie i nie będzie wiązać się z żadnymi ograniczeniami w pozostałej części UE – zauważają przedstawiciele PE.

Stąd zmiana w przepisach, która zapewni transgraniczne egzekwowanie kar. W efekcie informacje o cofnięciu, zawieszeniu lub ograniczeniu prawa jazdy będą przekazywane państwu członkowskiemu Unii, które wydało dokument. Organy krajowe będą musiały bez zwłoki informować się wzajemnie o decyzjach w sprawie zakazów prowadzenia pojazdów nałożonych za najpoważniejsze przestępstwa drogowe, w tym jazdę pod wpływem alkoholu lub narkotyków, spowodowanie śmiertelnego wypadku lub nadmierną prędkość, np. 50 km/h powyżej limitu.

Zakaz prowadzenia pojazdów na nowych zasadach

Chodzi o to, by zatrzymanie prawa jazdy obywatelowi jednego państwa w innym kraju członkowskim było respektowane w całej UE. Informacja o czasowym zatrzymaniu prawa jazdy będzie trafiać do Europejskiej Sieci Praw Jazdy (RESPER), czyli specjalnego systemu spinającego kraje UE. W ten sposób zakaz wydany np. w Polsce będzie obowiązywał we wszystkich państwach Unii.

Nowy powód zatrzymania prawa jazdy w Polsce

Do tego już niebawem w Polsce zaczną obowiązywać ostrzejsze przepisy dotyczące zatrzymania prawa jazdy na 3 miesiące. Z nowelizacji właśnie uchwalonej przez Sejm wynika, że kierowca, który przekroczy prędkość o więcej niż 50 km/h poza obszarem zabudowanym na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej straci prawo jazdy. W praktyce oznacza to, że rozszerzenie zasad zatrzymania prawa jazdy może dotyczyć aż 8 na 10 kierowców. – Wyniki badań europejskiego projektu Baseline przeprowadzone przez Instytut Transportu Samochodowego pokazują, że aż 79 proc. polskich kierowców przekracza limity dozwolonych prędkości poza obszarem zabudowanym – mówi dziennik.pl Maria Dąbrowska-Loranc, kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS.

Zaostrzone przepisy przewidują również, że osoba, która wsiądzie za kierownicę mimo czasowego zatrzymania prawa jazdy i złapie ją policja, będzie miała odebrane uprawnienia na stałe. O nowe prawo jazdy będzie można starać się dopiero po 5 latach. Ta sankcja ma wyeliminować z ruchu recydywistów drogowych.