GDDKiA nie ma możliwości bezpośredniego ingerowania w stawki, ale będzie ze Stalexportem rozmawiać
Prawo do podwyższania opłat za przejazd autostradą płatną wynika z zawartej umowy koncesyjnej, co oznacza, że GDDKiA nie ma realnej możliwości ingerowania w decyzje dotyczące zmian stawek opłat (jeśli są one zgodne z postanowieniami umowy, a… są). Nowe stawki to m.in. 16 zł dla aut osobowych (kategoria 1, bez motocykli – podwyżka o złotówkę) i 49 zł dla kategorii 4 oraz 5 (wzrost o 3 zł). W przypadku kategorii 2 i 3 podwyżka też wynosi 3 zł, co z kolei oznaczałoby kwotę na poziomie 30 zł. Uwaga: Między Krakowem a Katowicami bramki są dwie, więc aby obliczyć pełną cenę przejazdu, należy pomnożyć powyższe kwoty razy dwa.
GDDKiA podkreśla natomiast, że autostrada A4 pełni ważną rolę jako strategiczna trasa łącząca Polskę z Ukrainą. W obliczu trwającej od 24 lutego 2022 r. wojny na terenie Ukrainy GDDKiA sugerowała odłożenie planowanej podwyżki opłat przynajmniej do momentu ustabilizowania się sytuacji politycznej w tym kraju, ale – jak widać – do tego nie doszło. Uwaga: koncesja firmy Stalexport wygasa w marcu 2027 r. i wiele wskazuje na to, że od tej chwili przejazd A4 będzie bezpłatny (przynajmniej dla osobówek i motocykli).
Droższa autostrada może oznaczać większy ruch na równoległych drogach lokalnych
Należy też pamiętać o tym, że jednym z możliwych efektów ubocznych podniesienia stawek za przejazd A4 może być przeniesienie części ruchu na alternatywne trasy omijające autostradę A4. Wyższe koszty przejazdu mogą skłonić kierowców, zwłaszcza pojazdów ciężkich, do wybierania dróg lokalnych, które i tak już przecież są obciążone ruchem. To może z kolei prowadzić do obniżenia poziomu bezpieczeństwa zarówno dla kierowców, jak i innych użytkowników dróg, a także dla mieszkańców okolicznych miejscowości. No a poza tym, stoi to w sprzeczności z funkcją, jaką mają pełnić autostrady w systemie komunikacyjnym kraju.
Te odcinki pod zarządem GDDKiA są bezpłatne. Ale tylko dla osobówek
Od 1 lipca 2023 r. kierowcy samochodów osobowych, motocykli oraz zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony są zwolnieni z opłat za przejazd po autostradach zarządzanych przez GDDKiA. Zwolnienie z opłat obejmuje odcinki A2 Konin – Stryków (99 km) oraz A4 Wrocław – Sośnica (162 km). Zgodnie z przepisami ustawy o drogach publicznych opłata elektroniczna nadal jest pobierana od samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz od autobusów.