Prawo jazdy dla seniorów. Przyczyny zmiany przepisów
Chodzi o większe bezpieczeństwo na drogach. Okazuje się, że ryzyko wypadków powodowanych przez seniorów jest podobne do tego, które stwarzają początkujący kierowcy do 24. roku życia. Mimo że starsze osoby mają duże doświadczenie i jeżdżą ostrożniej, to w pewnym wieku zaczynają popełniać za kierownicą coraz więcej błędów. Tak przynajmniej wynika ze statystyk unijnych, które były podstawą do zaostrzenia przepisów.
W Polsce te dane wypadają nieco lepiej. Według badań Instytutu Transportu Drogowego osoby po 60 r.ż. powodują wypadki rzadziej niż nowicjusze. Zdaniem większości Polaków (57 proc.) seniorzy powinni poddawać się obowiązkowym badaniom, ale tylko jedna trzecia uważa, że odpowiednią granicą jest wiek 65 lat. Co piąty pytany przez portal autobaza.pl twierdzi, że to za wcześnie, a prawie jedna czwarta w ogóle podważa sens takich badań. 20 proc. osób nie ma zdania.
Seniorzy za kierownicą. Dla kogo obowiązkowe badania?
W Polsce już od 10 lat nie jest wydawane bezterminowe prawo jazdy. Od 2013 roku kierowcy otrzymują je na 15 lat. Osoby, które wyrobiły dokument wcześniej, też będą musiały go wymienić między 2028 a 2033 rokiem na 15-letnie.
Zgodnie z założeniami zmian w przepisach unijnych, kierowcy powyżej 65 lat, mieliby otrzymywać prawo jazdy ważne tylko przez pięć lat. Możliwe, że na mocy nowych przepisów będą musieli je wymienić wcześniej niż w 2028 roku, a także spełnić dodatkowe wymogi.
Jedna z proponowanych zmian zakłada, że kierowcy po 65. roku życia, chcąc przedłużyć ważność prawa jazdy, będą musieli odbyć m.in. obowiązkowe badania psychologiczne. Testom mieliby być poddawani co 2 lata. A osoby powyżej 75 lat nawet co roku.
Zgodnie z wizją unijnych ekspertów 70-latkowie powinni natomiast przejść "kurs odświeżający".
Kto może stracić prawo jazdy? Długa lista schorzeń
Przy pomocy badań psychologicznych sprawdzana ma być zdolność koncentracji i szybkości reakcji pozwalających na bezpieczną jazdę. Negatywny wynik badań może oznaczać utratę prawa jazdy.
Obowiązkowe badania mogą obejmować również ogólny stan zdrowia, podobnie jak w przypadku osób ubiegających się o prawo jazdy po raz pierwszy. Chodzi więc nie tylko o ocenę wzroku czy słuchu. Lista problemów zdrowotnych, mogących wykluczyć osoby starsze z grona kierowców jest długa. Są to na przykład:
- problemy z pamięcią, koncentracją, orientacją
- poważne schorzenia/ubytki wzroku lub słuchu
- zawroty głowy, zasłabnięcia
- poważne schorzenia narządu ruchu, stawów, problemy z utrzymaniem równowagi
- poważne choroby serca i układu naczyniowego
- poważne schorzenia nerek (np. ostra niewydolność)
- schorzenia neurologiczne (np. epilepsja)
- nieustabilizowana cukrzyca
- niektóre choroby psychiczne
- uzależnienie od alkoholu
Od kiedy zmiany w przepisach?
Zmiany planowane są w ramach projektu Komisji Europejskiej "Wizja zero”. Założeniem jest zmniejszenie liczby wypadków i ofiar śmiertelnych.
Do 2030 roku ma to obniżyć liczbę śmiertelnych wypadków w krajach UE o połowę, a do 2050 roku nawet do zera. Nowe przepisy unijne, dotyczące seniorów, mają obowiązywać już od 1 stycznia 2024 roku. Ich wdrożenie może w przyszłym roku objąć również Polskę. Ale o tym w jakim stopniu, a także od jakiego wieku będzie kontrolowana zdolność prowadzenia auta mają decydować państwa członkowskie. Konkrety nie są jeszcze znane. Część krajów Unii już zaostrzyło przepisy.