Koncepcja miasta 15-minutowego to punkt wyjścia. Przyszedł czas na „miasta rozsądne”

Prof. Carlo Ratti był jednym z głównych gości tegorocznej odsłony Kongresu Nowej Mobilności, która odbyła się we wrześniu w Katowicach. Jego wystąpienie „Senseable Cities”, co można przetłumaczyć jako „rozsądne miasta” otworzyło całe wydarzenie. Ekspert przedstawił w nim swoją wizję miast przyszłości i tego jak mają się one rozwijać. Senseable city to opracowywana w Senseable City Lab (MIT) koncepcja, która łączy ze sobą dwa pojęcia: „smart city" (inteligentne miasto) i „senseable" (rozsądne). Oznacza miasto, które wykorzystuje technologie i dane do poprawy jakości życia mieszkańców, ale kładzie również nacisk na zaangażowanie społeczne, partycypację obywatelską oraz zrównoważony rozwój. W trakcie Kongresu Nowej Mobilności prof. Ratti udzielił wywiadu „Dziennikowi Gazecie Prawnej” na temat inteligentnych metropolii przyszłości.

Mieszkańcy miast decydują o zmianach

– Istnieje obecnieogromna szansa dla miast w całej Europie, ale także i na świecie, aby przyjąć nowe technologie. Dzisiaj na Kongresie możemy zobaczyć wiele z tych nowoczesnych rozwiązań związanych z mobilnością. Miasta coraz bardziej stają się obecnie żywymi laboratoriami, miejscami, gdzie możemy eksperymentować z różnymi typami rozwiązań – mówił DGP prof. Ratti.

Jednocześnie projektując miasta przyszłości, należy pamiętać, że każda wprowadzana technologia musi być dostosowana do lokalnych potrzeb. I co jeszcze ważniejsze, żeby to obywatele byli tymi, którzy decydują, jakiego rodzaju technologię i jakie miasto chcą rozwijać.

Naukowiec zwraca uwagę, że każda taka transformacja wymaga jednak ogromnych nakładów finansowych. A w przypadku budowy „senseable cities” kluczowe pytanie zawsze brzmi: „czy ta inwestycja rzeczywiście jest wykonalna, czy się zwróci”, zwłaszcza, jeśli ma w niej partycypować podmiot prywatny w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Jeśli zaś chodzi o miasta przyszłości nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania odnośnie tego, jak mają wyglądać.
– To dziedzina, gdzie rozwiązania muszą być lokalnie dostosowane. Ale jeśli myślimy o koncepcjach, to idea, którą ludzie nazywają miastem 15-minutowym, jest dobrym punktem wyjścia do prowadzenia świadomej dyskusji z obywatelami – mówił prof. Carlo Ratti.

Podkreślił jednocześnie, że chodzi mu o metropolie zbudowaną z poszczególnych, dobrze zorganizowanych dzielnic, w których w zasięgu kilkunastu minut spacerem czy rowerem można załatwić wszystkie sprawy urzędowe czy też niezbędne sprawunki, a także zażyć nieco sportu.
– Pomysł, który powstał w Paryżu jakiś czas temu, myślę, że może być uniwersalnym rozwiązaniem – powiedział ekspert.

Koncepcja „senseable cities” promuje zrównoważony rozwój miast, który obejmuje nie tylko aspekty technologiczne, ale także społeczne i środowiskowe. Chodzi o mądre gospodarowanie zasobami naturalnymi, ale także o wspieranie kapitału ludzkiego i społecznego. Tak, jak w przypadku tradycyjnych „smart cities", tak i tu wykorzystuje się technologie informacyjne i komunikacyjne (ICT) oraz gromadzenie danych do optymalizacji funkcjonowania miasta, np. w zakresie transportu czy zarządzania zasobami.

Wyzwania miejskie na całym świecie

Odpowiadając na pytanie o to, na ile narzędzia cyfrowe i dane mogą przyspieszyć podążanie ścieżką rozwoju w kierunku neutralnych klimatycznie podmiotów, prof. Carlo Ratti odpowiedział, żenajważniejszą kwestią są dane.
– Oznaczają większą wiedzę o mieście, są też kluczowe dla rozwoju każdego modelu AI. Bez danych AI jest jak pusty mózg. I to zawsze jest początek, aby zaprojektować lepsze miasto – podsumował.

W ramach kontynuacji zapoczątkowanego jeszcze w 2004 r. projektu MIT - Senseable City Lab, narodziła się również idea współpracy globalnej. Stąd w ramach inicjatywy Senseable Global Labs powstały laboratoria w Amsterdamie (SCA), Dubaju (SCD), Rio de Janeiro (SCR) i Seulu (SCS), z których każde zajmuje się unikalnymi wyzwaniami miejskimi. „Senseable Global Labs angażuje miasta w aktywności związane z ich transformacją, dążąc do kierunkowanych rozwiązań na rzecz bardziej zrównoważonej i inkluzywnej przyszłości – czytamy w opisie projektu.

W ramach swojego uczestnictwa w Kongresie Nowej Mobilności prof. Ratti poprowadził również sesję mentoringową ze studentami ze zwycięskiego konkursu „HUB it! – HUBnij to!”. Jego celem było wyłonienie innowacyjnej koncepcji mikrohubu, czyli zrównoważonej stacji końcowej pojazdów mobilności miejskiej.