Nasi dziadkowie mawiali, że kto nie smaruje, ten nie jedzie. I mieli rację. No i zazwyczaj nie pojeździ długo bez awarii też ten, kto wymianę oleju ogranicza do jednostki napędowej. W zasadzie w każdym aucie spalinowym znajdziemy też przecież bowiem jeszcze skrzynie biegów (ręczna, automatyczna, bezstopniowa, dwusprzęgłowa), dyferencjały, często – układy napędu na obie osie. I one też lubią regularnie dostać świeży olej.
Uwaga: choć koncerny motoryzacyjne lubią utrzymywać, że płyn w danym typie skrzyni biegów jest dożywotni i absolutnie nie należy go dotykać, to jednak często należy do tych zaleceń podchodzić z dystansem - regularna wymiana oleju rzadko kiedy szkodzi. A czasem bywa i tak, że producent samochodu podaje informację, jakoby w danej skrzyni olej był niewymienny, tymczasem producent skrzyni twierdzi, że jest… zgoła odwrotnie. Ale po kolei.
Wymiana oleju w skrzyni biegów: po jakim przebiegu?
Ręczna skrzynia biegów. Wymiana oleju kojarzona jest głównie z "automatami" (o tym dalej), jednak również skrzyniom ręcznym nie zaszkodzi raz na jakiś czas (np. co 70-100 tys. km) zalanie świeżego środka smarnego. Operacja przeważnie droga nie jest, a może znacznie wydłużyć życie przekładni i poprawić komfort przełączania. Ważne: zalewając świeży środek smarny należy zawsze sprawdzić, czy nigdzie nie ma żadnych wycieków – napełnianie nieszczelnej skrzyni jest nieco pozbawione sensu.
Automaty: część producentów podaje konkretne interwały wymiany, jednak często można też w instrukcji obsługi danego auta wyczytać, że olej jest dożywotni. I żeby niczego nie ruszać. Tymczasem akurat w przypadku skrzyń automatycznych z konwerterem momentu wymiana oleju może przynieść wiele korzyści, z wydłużonym okresem bezawaryjnej eksploatacji i poprawą płynności zmiany biegów na czele. Zostaje kwestia wyboru metody: statyczna lub dynamiczna – tu warto zasięgnąć opinii doświadczonego mechanika, bo nie każda skrzynia "lubi" daną metodę, poza tym nie po każdym przebiegu wymiana jest zalecana (zwłaszcza wtedy, gdy długo nic nie było ruszane, mechanik może wymianę odradzić!).
Skrzynie dwusprzęgłowe i napęd na obie osie
Osobny temat stanowią skrzynie dwusprzęgłowe, bo tu rozróżniamy dwa typy: i te z tzw. suchymi, i te mokrymi sprzęgłami. I tak, w przypadku skrzyń "suchych" producent często niczego robić nie zaleca, tymczasem doświadczeni mechanicy wskazują, że i tu wymiana oleju (również tego w mechatronice!) z pewnością zaszkodzić nie powinna. W przypadku skrzyń "mokrych" jest prościej – wymienia się jeden wspólny płyn. Np. w popularnych przekładniach DSG/S tronic sam producent wskazuje odpowiedni interwał (np. 60 tys. km).
Układ napędu na obie osie: olej/płyn hydrauliczny pracuje nie tylko w mechanizmach różnicowych, ale i m.in. w tzw. skrzynkach rozdzielczych (VTG). Na przykład modele BMW typoszeregu F (F30, F10, F25 etc) z napędem xDrive: jeśli przeoczymy wymianę środka w VTG (zalecana co 50-70 tys. km), mogą szybko zacząć generować wysokie koszty.
Regularnie obsługiwać należy też auta z popularnym układem Haldex, np. w IV generacji interwał wymiany płynu przeważnie wynosi 60 tys. km. Konsensus? Każde auto z napędem 4x4/AWD powinno być pod opieką dobrego mechanika, który ma doświadczenie w obsłudze konkretnych modeli. I który zaleci odpowiedni interwał wymiany.