Takie samochody nie wjadą do miasta. Rząd wprowadza nowe przepisy

Nowe przepisy i Strefy Czystego Transportu wchodzą w życie

Strefy Czystego Transportu (SCT) wchodzą w życie 1 stycznia 2024 roku. Kraków będzie pierwszym miastem, które wprowadzi obostrzenia dotyczące wjazdu samochodów spalinowych. Warszawa także utworzy SCT, a to w praktyce oznacza zakaz dla aut o określonej normie emisji spalin. Tym samym śladem jadą Wrocław oraz Katowice.

Tylko jak zweryfikować, który samochód może wjechać do SCT, a który ma trzymać się z daleka od wyznaczonej zony? Rząd właśnie ugiął się pod naciskiem samorządowców i Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych. Efekt?

Nalepki na szybę z każdej gminy?

Dotychczasowe regulacje zapisane w "Ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych" przewidywały funkcjonowanie Stref Czystego Transportu w oparciu o wydawanie specjalnych zielonych nalepek. Jednak pierwotnie proponowane rozwiązanie miało ułomność. Przecież jedna gmina może zdecydować o wpuszczeniu do swojej strefy aut spełniających np. normę Euro 4. Z kolei inna zgodzi się tylko na auta benzynowe. Do tego samochody z jednego rocznika i zasilane tym samym paliwem mogą różnić się normą spalania. Nalepka zatwierdzona przez ministerstwo miała miejsce na rodzaj paliwa, ale brakowało rubryki na normę Euro, którą spełnia silnik danego auta. Co dla kierowców wjeżdżających do SCT w różnych gminach oznaczałoby konieczność wizyt w urzędzie i – w skrajnych przypadkach – zakup i naklejanie nawet kilku nalepek na szybę samochodu. Do tego na wielu pojazdach – szczególnie pozbawionych szyby motocyklach – nie można ich prawidłowo przykleić. Jak będzie teraz?

Rząd ułatwi kontrolę samochodów uprawnionych do wjazdu do SCT. Będzie dostęp do kluczowej informacji

Nowe przepisy znoszą ten problem i pozwalają gminom na wykorzystanie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) w celu kontroli wjazdu aut do stref. Już wkrótce wjeżdżający do strefy nie będzie musiał przedstawiać w gminie dowodu rejestracyjnego – dane dla gmin będą dostępne online. Po podaniu numeru rejestracyjnego, samorządy otrzymają dane z CEP m.in. o normie Euro, rodzaju paliwa oraz roku produkcji pojazdu. Zmiana w przepisach daje także zielone światło do wprowadzenia systemów automatycznej kontroli wjazdu do miast (SCT). Samochody i motocykle będą weryfikowane na podstawie tablic rejestracyjnych odczytywanych przez kamery.

Nie będziesz musiał biec z dowodem rejestracyjnym do gminy

Ministerstwo Cyfryzacji właśnie zapowiedziało, że wkrótce ruszy mechanizm, który automatycznie uzupełni brakujące dane o normie Euro w CEPiK. W efekcie ta kluczowa z punktu widzenia kierowców informacja pojawi się przy autach, dla których nie wpisano jej w chwili rejestracji. Resort zapowiada, że od 21 września 2023 roku każdy będzie mógł sprawdzić dane swojego pojazdu dotyczące normy Euro w ogólnodostępnej usłudze Historia Pojazdu. Stąd będzie wiedział, czy jego samochód może wjechać do danej Strefy Czystego Transportu, czy ma zakaz.

Zielone nalepki na szybę zostają. Za brak grozi mandat 500 zł

Automatyzacja kontroli wjazdu do SCT nie oznacza jednak, że znikają zielone naklejki. Gminy nadal mają możliwość prowadzenia kontroli za pomocą pierwotnie przewidzianych w ustawie nalepek, umieszczanych w lewym dolnym rogu przedniej szyby. Za brak odpowiedniej nalepki grozi mandat do 500 zł.

Pierwsza Strefa Czystego Transportu w Krakowie, takie samochody nie wjadą

Pierwsza w Polsce Strefa Czystego Transportu zacznie obowiązywać w Krakowie. W początkowym etapie - od 1 lipca 2024 roku do 30 czerwca 2026 roku - do miasta nie wjadą auta najstarsze, czyli blisko i ponad 30-letnie. Samochody zarejestrowane po raz ostatni przed 1 marca 2023 r. będą podlegały jeszcze lżejszym ograniczeniom. Do Krakowa wjadą pojazdy zasilane benzyną/LPG o minimalnej normie Euro 1, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o minimalnej normie Euro 2.

Samochody zarejestrowane po 1 marca 2023 r. podpadają pod surowsze ograniczenia. To oznacza, że będą musiały spełniać normę Euro 3 w przypadku pojazdów zasilanych benzyną/LPG, a w przypadku aut z silnikiem Diesla – minimum Euro 5.

Silnik Diesla w Krakowie gorszy niż benzynowy, do SCT Mercedesem z 2010 roku nie wjedziesz
Od 1 lipca 2026 roku nastąpi radykalne zaostrzenie reguł. W drugim etapie wdrożenia SCT ograniczenie wjazdu będzie dotyczyło ponad 26-letnich samochodów benzynowych oraz przeszło 16-letnich aut z silnikiem Diesla (z 2010 roku i starsze).

Do Krakowa zostaną wpuszczone jedynie auta zasilane benzyną/LPG o minimalnej normie Euro 3, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o minimalnej normie Euro 5. Odpowiednio dla każdego napędu wszystko, co starsze będzie zakazane.To oznacza, że samochody z silnikiem benzynowym, które nie spełniają normyemisji Euro 3 nie wjadą. Spis zakazanych modeli obejmuje takie auta jak np.: Audi 80, BMW serii 3 E30, BMW serii 5 E34, Volkswagen Golf II, Volkswagen Passat B4, Mercedes W124 (potocznie baleron), Opel Corsa A (I generacji), Opel Kadett, Ople Vectra A.

Z kolei lista samochodów z silnikiem Diesla, które nie spełniają normy emisji Euro 5 to m.in.: Alfa Romeo 156, Audi A4 B5 (pierwsza generacja), Volkswagen Golf IV, Skoda Octavia pierwszej generacji, Ford Focus Mk2 (drugiej generacji), Renault Megane II (tzw. żelazko), Peugeot 307, Volkswagen Passat B5 i B6, Opel Vectra C, Ford Mondeo III, Ford Kuga pierwszej generacji, Peugeot 407, Volkswagen Touareg pierwszej generacji czy też Mercedes klasy C (W204).

– Pojazdy z silnikami Diesla zostały potraktowane bardziej surowo, ponieważ w porównaniu z odpowiednikami benzynowymi emitują kilka lub kilkanaście razy więcej zanieczyszczeń ze spalin. Dla porównania, samochód z 2001 roku z silnikiem benzynowym emituje podobną ilość zanieczyszczeń jak samochód z 2014 z silnikiem Diesla – powiedział Bartosz Piłat, koordynator ds. transportu w Polskim Alarmie Smogowym.

Norma emisji spalin wyznacznikiem wjazdu do SCT, silnik Diesla i benzynowy, pierwsza rejestracja samochodu

Strefa Czystego Transportu w Warszawie, takie samochody nie wjadą

Strefa Czystego Transportu w Warszawie ma ruszyć także lipca 2024 roku. W pierwszym etapie ograniczenie wjazdu do SCT będzie dotyczyć samochodów benzynowych wówczas starszych niż 27 lat (granicą norma Euro 2, auta wyprodukowane przed 1997 rokiem) i aut z silnikiem Diesla poniżej normy Euro 4 (starszych niż 18 lat, wyprodukowane przed 2006 rokiem).

Zakaz wjazdu dla 25-letnich samochodów benzynowych i starszych niż 16-letnich z silnikiem Diesla

Dwa lata później w 2026 roku poprzeczka pójdzie wyżej i w życie wejdą ostrzejsze normy. Wówczas norma Euro 3 stanie się graniczną w przypadku samochodów benzynowych, a dla silników Diesla - norma Euro 5. To oznacza zakaz wjazdu do SCT odpowiednio dla aut w wieku 25 lat (produkcja do 2001 roku) i 16 lat (przed 2010 r.). Czyli Mercedes C 250 CDI (W204 z silnikiem Diesla) z 2008 roku już nie wjedzie do Strefy Czystego Transportu w Warszawie. W 2028 roku zaplanowano kolejne zaostrzenie restrykcji. Samochody benzynowe z Euro 4 oraz z silnikiem Diesla Euro 6 (wiek odpowiednio 22 i 13 lat) dostaną szlaban na wjazd do stołecznej SCT.

Warszawa wprowadzi strefę czystego transportu w pięciu etapach

Plan przewiduje, że wymagania dotyczące standardów emisji spalin dla aut poruszających się w strefie będą podnoszone w pięciu etapach i co dwa lata. Na razie zaostrzanie restrykcji przewidziano do 2032 roku. Wówczas do warszawskiej strefy czystego transportu będą mogły wjechać samochody benzynowe z normą nie niższą niż Euro 6 (produkcja 2014 - 31 sierpień 2018; maksymalny wiek to 17 lat). W przypadku aut z silnikiem Diesla dopuszczalną będzie norma Euro 6d (produkcja od 1 września 2018; nie starsze niż 11 lat).