Drogi S12 i S17: kluczowa rola w infrastrukturze
Drogi ekspresowe S12 i S17 odgrywają kluczową rolę w infrastrukturze drogowej Polski. Obecnie użytkownicy mogą korzystać z blisko 94 km drogi S12 od obwodnicy Puław do węzła Piaski Wschód, oraz z niemal 121 km S17 od węzła Warszawa Wschód do Kurów Zachód, włącznie z obwodnicą Tomaszowa Lubelskiego. Oba te szlaki łączą się pomiędzy węzłami Kurów Zachód i Piaski Wschód. Planowana rozbudowa dróg S12 i S17 jest zapisana w Rządowym Programie Budowy Dróg do 2030 r.
Historia dzisiejszych dróg S12 i S17 sięga lat 70. ubiegłego wieku, kiedy to rozpoczęto prace przy drugiej jezdni na odcinku Lublin-Piaski. Kolejne etapy rozbudowy obejmowały m.in. otwarcie w 2004 r. dwujezdniowej obwodnicy miasta Piaski oraz I etapu obwodnicy Puław w 2008 r. Kolejne etapy rozbudowy dróg S12 i S17 w latach 2013–14 objęły odcinki od węzła Kurów Zachód do miasta Piaski. W 2018 r. udostępniono do użytku II etap obwodnicy Puław, a oznakowanie drogi ekspresowej objęło także wybudowany wcześniej I etap. Ostatnim znaczącym etapem było połączenie Warszawy z Lublinem drogą ekspresową po wybudowaniu odcinków S17 od węzła Lubelska do Kurów Zachód w 2020 r.
Droga S12: które odcinki są obecnie w budowie?
Prace nad rozbudową trasy S12 obejmują kolejne odcinki w województwie lubelskim, czyli fragment Piaski-Dorohusk, co stanowi niemal 70 km z 75-kilometrowego odcinka do granicy z Ukrainą. Prace budowlane toczą się również na ok. 13-kilometrowej obwodnicy Chełma, podczas gdy dla pozostałych odcinków prace nad dokumentacją projektową są prowadzone przez wyłonionych wykonawców.
Fragment S12 od MOP Teosin do Dorohuska (granica państwa) jest częścią projektu finansowanego z funduszy UE w ramach CEF 2021-27. Projekt ten zaangażuje partnerów z Ukrainy, takich jak Służba Celna i Ukravtodor. Całkowite koszty wynoszą 93,2 mln euro, z czego 38,2 mln euro pochodzi z funduszy UE.
Rozbudowa S12 obejmie również modernizację przejścia w Dorohusku
W ramach prac nad S12 przewidziano również rozbudowę dróg dojazdowych obsługujących przejście drogowe w Dorohusku i planowany Terminal Samochodowy w Okopach. Porozumienie w tej sprawie podpisał Wojewoda Lubelski Lech Sprawka i p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad Tomasz Żuchowski, a inwestycja będzie finansowana przez Wojewodę Lubelskiego.
Trasa S12: realizacja w województwach łódzkim i mazowieckim
Przygotowania do kolejnych etapów rozbudowy trasy S12 wymagają zakończenia procedur środowiskowych. W maju 2024 r. spodziewany jest raport z inwentaryzacji przyrodniczej dla odcinka od Piotrkowa Trybunalskiego (A1) do granicy województw łódzkiego i mazowieckiego (61,2 km). Decyzja dotycząca środowiskowych uwarunkowań (DŚU) planowana jest na początek 2025 r.
Natomiast dla odcinka na wschód od Radomia trwają postępowania administracyjne prowadzone przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Warszawie. Preferowanym wariantem w tym obszarze jest wariant B z podwariantem AB, którego długość wynosi około 67 km – wariant ten przecina obszary gmin: Orońsko, Kowala, Skaryszew, Gózd, Tczów, Zwoleń, Przyłęk, Policzna i Puławy. Projektowana trasa będzie składać się z dwóch jezdni po dwa pasy ruchu i będzie dostępna poprzez siedem węzłów: Radom Południe, Radom Kowala, Radom Skaryszew, Tczów, Zwoleń, Czarnolas i Puławy Zachód (dawniej Bronowice).
Dodatkowo, zgodnie z Rządowym Programem Budowy Dróg, przewidziano realizację łącznika drogi ekspresowej S8 od węzła Łódź Południe (A1/S8) do węzła Kozenin (S12/S74). Umowa została podpisana w październiku, a biuro projektowe pracuje nad dokumentacją Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego z elementami koncepcji programowej (STEŚ-R). Ten odcinek trasy ma połączyć Tomaszów Mazowiecki i okoliczne miejscowości z Łodzią, skracając jednocześnie czas podróży od autostrad A1 i A2 w okolicy Łodzi w kierunku województwa lubelskiego i granicy z Ukrainą.
Trasa ekspresowa S17: na jakim etapie jest realizacja?
Jeśli chodzi o S17, to brakuje jeszcze około 140 km do zakończenia całej trasy, z czego istotny odcinek to około 14 km Wschodniej Obwodnicy Warszawy, której zakończenie domknie pierścień wokół stolicy. Pozostałe ponad 125 km to trasa między Piaskami a Hrebennem, z wyjątkiem już oddanej do ruchu dwujezdniowej obwodnicy Tomaszowa Lubelskiego.
Trzy odcinki S17 od Zamościa w kierunku Hrebennego znajdują się obecnie na etapie realizacji w systemie "Projektuj i Buduj". W październiku złożono wniosek o wydanie decyzji ZRID dla kilku odcinków, a dla innych analizowane są oferty złożone w przetargach. Na etapie przygotowawczym są jeszcze dwa odcinki między Piaskami a Zamościem, gdzie procedura wydania decyzji środowiskowej jest w toku.
Niedawno oferty na opracowanie Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego oraz przygotowanie dokumentacji dla 2-kilometrowego odcinka S17 do planowanego terminala granicznego w Hrebennem zostały ogłoszone. Droga będzie prowadzić od istniejącego odcinka S17 Tomaszów Lubelski – Hrebenne do nowego terminala odprawy dla samochodów ciężarowych Hrebenne – Rawa Ruska. Projektowany obiekt będzie umiejscowiony około 1 km na północ od istniejącego przejścia granicznego i będzie realizowany przez Lubelski Zarząd Obsługi Przejść Granicznych.