Kiedy najlepiej wymienić opony na zimowe? Co mówią przepisy w 2023 roku?

Kiedy wymienić opony na zimowe?

Temat sezonowej wymiany opon powraca jak bumerang na wiosnę i jesienią, ale z roku na rok dotyczy coraz mniejszej liczby kierowców. Jak to, zapytacie, czyżbyśmy stali się większymi ryzykantami? Czyżby jeszcze więcej osób próbowało jakoś przemknąć przez zimę na letnim ogumieniu, bo jakoś na pewno się uda, a przecież tego śniegu to i tak za dużo nie będzie? Nie do końca, bo choć faktycznie wciąż trafiają się kierowcy, którzy cały rok jeżdżą na zimówkach lub oponach letnich i z pewnym politowaniem patrzą na tych, którzy co pół roku ustawiają się w kolejce do wulkanizatora, to odwrót od opon sezonowych (czyli letnich i zimowych) to głównie zasługa rosnącej popularności ogumienia całorocznego.

No i nie ma się co dziwić, bo mimo iż takie opony przeważnie zużywają się nieco szybciej niż sezonowe i wciąż nie mogą się równać (np. pod względem dynamiki prowadzenia) z topowymi modelami letnimi i zimowymi, to jednak opony całoroczne zapewniają dużą wygodę i oszczędność czasu. A to dla wielu z nas sprawy rozstrzygające.

Opony zimowe: czym różnią się od letnich?

Czyli kwestia wiosennej i jesiennej wymiany ogumienia powoli odchodzi do lamusa? Jeszcze nie, bo jednak nadal wystarczająco dużo zmotoryzowanych korzysta z osobnych kompletów na zimę i na lato i to głównie do nich kierujemy ten tekst. Przypomnimy, czym różnią się opony przeznaczone na ciepłą i zimną porę roku i co na temat stosowania opon przystosowanych do konkretnych warunków mówią polskie i zagraniczne przepisy. Ale po kolei.

Najważniejsze różnice między oponą letnią a zimową dotyczą zastosowanej mieszanki oraz rzeźby i budowy bieżnika. I tak, mieszanka na zimę zapewnia większą elastyczność w niskich temperaturach, bo na dużym mrozie typowa letnia opona przeważnie robi się twarda jak kamień. Co z kolei zazwyczaj przekłada się na pogorszenie własności jezdnych i wydłużenie drogi hamowania. Bieżnik? Opona zimowa odznacza się zupełnie inną rzeźbą z dużą liczbą nacięć, rowków i tzw. lamel – dzięki temu guma zimowa jest w stanie dużo lepiej złapać przyczepność np. na śniegu i błocie pośniegowym.

Mniej różnic znajdziemy natomiast między oponą zimową, a całoroczną. W pewnym uproszczeniu możemy w tym miejscu powiedzieć, że gumy wielosezonowe to bardziej zimówki, tyle że przystosowane do eksploatacji również latem.

Opony zimowe: jakie oznaczenia?

Uwaga: wiążące i obowiązujące dziś w większości krajów Europy oznaczenie opon zimowych to 3PMSF, czyli płatek śniegu widoczny na tle trzech górskich szczytów (patrz niżej). Jeśli dana opona otrzymuje taki symbol, to znaczy, że przeszła wymagane testy/badania i w świetle przepisów jest klasyfikowana jako zimowa. Z kolei oznaczenie obejmujące wyłącznie litery "M+S" (ang. mud and snow), bez symbolu 3PMSF, choć wciąż gdzieniegdzie w Europie uznawane, nie musi wcale oznaczać, że mamy do czynienia… ogumieniem zimowym. To jedynie deklaracja producenta ogumienia, mówiąca nam o tym, że oponę stworzono z myślą o eksploatacji na śniegu i błocie.

A dlaczego nie warto zimą jeździć na oponach letnich? Przeciwnicy zimówek mawiają w takiej sytuacji, że przecież klimat się zmienia, śniegu już prawie nie ma, więc po co tracić czas i pieniądze... Fakty są tymczasem takie, że polskie zimy wciąż potrafią być zaskakujące, poza tym są takie rejony kraju, w których śniegu i mrozu możemy spodziewać się w zasadzie co roku. W każdym razie opona letnia w prawdziwych warunkach zimowych nie zapewnia ani bezpieczeństwa, ani dobrych własności jezdnych. Największe problemy: znacznie gorsza droga hamowania i słaba trakcja.

Oczywiście, są kierowcy, którzy przez całą zimę poruszają się na oponach letnich i nie odczuwają żadnych problemów, ale przeważnie dotyczy to jedynie tych, którzy np. mieszkają w mieście, gdzie śnieg usuwany jest szybko i nie wypuszczają się w żadne dłuższe trasy. Natomiast próba poruszania się na oponach letnich w prawdziwie zimowych warunkach to trochę tak, jakby atakować Kasprowy Wierch w klapkach lub sandałach – jakimś cudem może się uda, ale często jednak nie.

Opony zimowe: kiedy zakładać? Kiedy wymienić opony na zimowe?

Kiedy wymieniać opony na zimowe? Najczęściej powtarzana mądrość mówi, że wtedy, gdy średnie dobowe temperatury spadną poniżej +7 stopni Celsjusza. I trudno się z tym w sumie nie zgodzić, tyle tylko, że nigdy nie dzieje się to zero-jedynkowo i np. będą trafiać się takie dni, gdy rano będziemy mieli około zera, a w południe – nawet kilkanaście stopni na plusie. Zawsze ważny jest więc zdrowy rozsądek, poza tym w okresie przejściowym (a taki mamy teraz, czyli przełom października i listopada), zazwyczaj nie ma wielkiego znaczenia to, czy korzystamy z gum letnich czy zimowych. Dopóki temperatury nie spadną na dłużej poniżej 5-7 stopni i nie sypnie śniegiem, zazwyczaj można bez większych obaw poruszać się na letnich.

Inna sprawa, że wymiana kół/opon w listopadzie, jeszcze przed pierwszymi większymi spadkami temperatur, ma też tę zaletę, że w serwisach oponiarskich nie powinno być większych kolejek, co pozwoli nam zaoszczędzić sporo czasu. Poza tym w szczycie sezonu serwisy są często tak oblężone, że nieco wzrasta ryzyko jakiejś niepożądanej pomyłki podczas montażu lub wyważania.

Opony zimowe: co mówią przepisy?

Na koniec – przepisy. W Polsce nie ma żadnego oficjalnego przepisu, który kazałby kierowcom używać w określonym okresie ogumienia zimowego. Nieco inaczej jest w wybranych europejskich krajach (lub regionach), gdzie albo musimy stosować się do konkretnych dat i wtedy mieć zamontowane odpowiednie opony (np. Czechy, Dolina Aosty we Włoszech), albo używać ich wtedy, gdy na drogach panują tzw. zimowe warunki.