Jeśli się wam wydaje, że kwestie związane z postojem, zatrzymywaniem i parkowaniem są jasne i że każdy powinien je mieć w małym palcu, to rzućcie okiem na nasze ulice i drogi. Przeanalizujcie (wystarczy krótka chwila) jak i gdzie ludzie potrafią zostawić swój pojazd. I wszystko będzie jasne. Bo to przecież tylko na chwilę. Bo ja muszę.
Właśnie, bo ja. Wnioski z obserwacji naszych dróg są smutne: część osób przepisów nie zna, a część – po prostu je lekceważy. Tymczasem kodeks jest w tych kwestiach dość jasny i przeważnie mało zagmatwany. Tak samo zresztą jak i taryfikator. Jednak od początku.
Zatrzymanie a postój: jakie różnice? 60 sekund to nie wszystko
Jeśli chodzi o zatrzymanie auta, to pod tym pojęciem rozumiemy, co następuje:
Zatrzymanie pojazdu to każde unieruchomienie pojazdu wynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, a także unieruchomienie, które z nich nie wynika, o ile trwa maksymalnie jedną minutę (60 sekund).
Czym się więc różni zatrzymanie od postoju? To dość proste. O tym dowiadujemy się kolejnego punktu kodeksu:
Postój pojazdu to unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, które trwa dłużej niż jedną minutę.
Różnica, jak więc widać, jest dość zasadnicza. Bo o ilezatrzymanie auta może być decyzją kierowcy, ale może ono też być następstwem sytuacji drogowej (np. korek, sygnalizacja świetlna), o tyle postój zależy wyłącznie od osoby kierującej autem. Jeśli natomiast doszło do awarii samochodu lub do kolizji, a w danym miejscu – z różnych powodów obowiązuje zakaz zatrzymywania/postoju – to zatrzymanie auta należy odpowiednio zasygnalizować (światła awaryjne, trójkąt; różne wymagania w zależności od rodzaju drogi).
Zakaz zatrzymywania się (znak B-36) a zakaz postoju (znak B-35). Jaki mandat?
Nie bez przyczyny mamy też więc do czynienia z osobnymi znakami: "Zakaz zatrzymywania" (B-36, dwie czerwone linie przecinające się na niebieskim tle i tworzące literę "X"; patrz wyżej) i "Zakaz postoju" (B-35; jedna czerwona ukośna linia na niebieskim tle). Widząc pierwszy z nich musimy być świadomi tego, że w danym miejscu z własnej woli nie możemy się zatrzymywać ani na chwilę – jeśli chcemy np. gdzieś przycupnąć i kogoś wypuścić lub zabrać, to musimy poszukać odcinka drogi, który objęty jest "jedynie" zakazem postoju. Lub, co jasne, takiego miejsca, w którym żaden zakaz nie obowiązuje.
W najnowszym taryfikatorze za złamanie zakazu zatrzymywania się i postoju w większości sytuacji grozi mandat w wysokości 100-200 zł, jednak kara może być wyższa, jeśli np. zatrzymamy się np. tunelu, na przejściu dla pieszych/drodze dla rowerów (do 300 zł i 5 punktów karnych), lub – co gorsza – nielegalnie na miejscu dla niepełnosprawnych (800 zł/6 punktów, ale może to być nawet 1200 zł, jeśli ktoś nieuprawiony posługuje się kartą parkingową dla niepełnosprawnych).
Ważne: w przypadku obszaru oznaczonego tablicą D-40 (strefa zamieszkania) zatrzymywanie i postój dozwolone są wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych. Nawet jeśli nie ustawiono osobnego znaku B-35. Z kolei znak P-21 ("powierzchnia wyłączona") oznacza powierzchnię drogi, na którą nie można wjeżdżać, a więc i siłą rzeczy – zatrzymywać się na niej. Powierzchnia wyznaczona jest przez zbiór linii równoległych względem siebie i ograniczonych linią krawędziową (ciągła).
Przepisy dotyczące postoju pojazdu. O tym musisz pamiętać
Natomiast prawidłowy postój też wymaga spełnienia co najmniej kilku warunków. Ciekawostka: w teorii parkowanie to czynność polegająca na wykonaniu przez kierującego manewru (albo kilku manewrów), którego celem jest zatrzymanie pojazdu w miejscu przeznaczonym na postój. Ogólne zasady co do postoju i zatrzymania nakreśla artykuł 46 ustawy Prawo o ruchu drogowym:
1. Zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.
2. Kierujący pojazdem, zatrzymując pojazd na jezdni, jest obowiązany ustawić go jak najbliżej jej krawędzi oraz równolegle do niej.
3. W czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd powinien znajdować się, jeżeli to tylko możliwe, poza jezdnią.
4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.
5. Kierujący pojazdem jest obowiązany w czasie postoju zabezpieczyć pojazd przed możliwością jego uruchomienia przez osobę niepowołaną oraz zachować inne środki ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku.
Postój a parkowanie. Czy można parkować na chodniku?
W kontekście rozważań dotyczących zatrzymywania i postoju bardzo istotne są jednak i kolejne artykuły. W tym miejscu przytaczamy jedynie wybrane:
- Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi;
- Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod warunkiem, że na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju, szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m;
- Dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych wyżej (szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m), zatrzymanie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru lub roweru;
- Zabrania się zatrzymania pojazdu na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania;
- Zabrania się zatrzymania pojazdu na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem;
- Zabrania się zatrzymania pojazdu w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką – na całej jej długości;
- Zabrania się zatrzymania pojazdu na drodze dla rowerów;
- Zabrania się zatrzymania pojazdu w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu.
Parkowanie na trawniku: można się zdziwić
Pamiętajmy również o tym, aby nie zostawiać aut na trawnikach. Reguła jest prosta – parkowanie (także na krótką chwilę) na trawie/pasie zieleni jest niedozwolone. Jeśli zostawimy w tym miejscu swój pojazd, ryzykujemy mandat nawet do 1000 zł (postępowanie sądowe). Inna sprawa, że czasem mamy do czynienia z miejscem, które pozornie wygląda jak zwykłe klepisko bez pojedynczego źdźbła trawy, a po powrocie do auta za wycieraczką i tak znajdujemy mandat. Bo miejsce, w którym parkujemy, trawnikiem było. ale zostało już rozjeżdżone.
Policja przypomina też, że pod zakazami często umieszczane są tabliczki wskazujące na odstępstwo od znaków. I tak, może to być np. tablica B-36, a pod niąinformacja, że zakaz nie dotyczy chodnika. Czasem jest też tak, że zakaz obowiązuje w dni parzyste lub nieparzyste, albo jedynie w określonych godzinach – taka informacja może znajdować się bezpośrednio na znaku.
W miastach, w zdecydowanej większości przypadków, miejsca do parkowania są wyznaczone znakiem D-18 (parking). Znak ten często występuje w połączeniu z tabliczką T-30, która precyzyjnie pokazuje jak należy ustawić pojazd względem krawędzi jezdni.