Gdy policjant to robi, znaki i światła przestają obowiązywać. Jak się zachować?

Policjant kieruje ruchem. Co oznaczają gesty?

Sytuacja, w której funkcjonariusz kieruje ruchem nie należy do codzienności. Zdarza się, że kierowcy zupełnie nie wiedzą jak się zachować, bywają zdezorientowani, a gesty policjanta są dla nich zagadkowe. Bez znajomości przepisów nie ma mowy o płynnym ruchu, a za niestosowanie się do poleceń wydawanych przez mundurowego można nawet dostać mandat.

Co znaczą poszczególne gesty i jak odczytywać pozycje, w jakiej ustawiony jest policjant. Jak wygląda osoba, która jest uprawniona do kierowania ruchem i co na to przepisy prawa?

Kiedy policjant może kierować ruchem?

Nie ma konkretnych wymogów, które mówią, kiedy funkcjonariusz policji lub inna uprawniona osoba może kierować ruchem. Zazwyczaj dzieje się tak w szczególnych przypadkach, np. podczas świąt, pielgrzymek, czasowych blokad i objazdów dróg.

Wtedy, gdy standardowa organizacja ruchu mogłaby przynieść więcej szkody, niż pożytku, do gry wchodzi odpowiednia osoba. Osoba, a nie tylko policjant, bo art. 6 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi, że kierować ruchem mogą również:

1) policjant;
2) żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego, zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
3) funkcjonariusz Straży Granicznej;
3a) inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
3b) umundurowany funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej;
3c) strażnik gminny (miejski);
4) pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
5) osoba działająca w imieniu zarządcy drogi lub osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządcy drogi;
6) osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyznaczonym miejscu;
7) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci;
7a) ratownik górski podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;
8) strażnik leśny lub funkcjonariusz Straży Parku – na terenie odpowiednio lasu lub parku narodowego;
9) strażak Państwowej Straży Pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;
10) członek ochotniczej straży pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;
11) funkcjonariusz Służby Ochrony Państwa podczas wykonywania czynności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianych osób, obiektów i urządzeń;
12) pilot podczas wykonywania czynności związanych z pilotowaniem przejazdu pojazdu nienormatywnego

Gesty kierującego ruchem ważniejsze od znaków

Co sprawia trudność kierowcom? Najczęściej nie mogą się oni "przemóc", by ruszyć z miejsca wtedy, gdy sygnalizacja świetlna tego zabrania, a policjant - nakazuje. Warto jednak pamiętać, że polecenia wydawane przez kierującego ruchem mają pierwszeństwo. Znaki drogowe i sygnalizacja świetlna przestają obowiązywać. Podobnie jest przecież ze znakiem "STOP", który umieszczany jest często przy skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną. Nie działa on wtedy, gdy sygnalizacja jest sprawna i nadaje sygnały w odpowiednich barwach.

Odpowiednie zapisy regulujące te kwestie znajdziemy w art. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym:

• Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe.
• Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.
• Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo przejazdu.

Jakie gesty kierującego ruchem należy znać?

W sytuacji, w której ruchem kieruje policjant, trzeba uważnie obserwować jego gesty i pozycję. Może on wskazywać kierunek ruchu, ale i np. żądać zatrzymania w konkretnym miejscu skrzyżowania. Mundurowi wiedzą, że wydawane przez nich polecenia najczęściej wyrywają kierowców z pewnego schematu i przełamują drogową rutynę - główna zasada brzmi "bez paniki".

Jak prawidłowo interpretować kierowanie ruchem przez policjanta?

• Policjant jest zwrócony przodem lub tyłem do pojazdów, lub pieszych i ma wyciągnięte poziomo ręce - zakaz wjazdu dla kierowców lub zakaz wejścia dla pieszych,
• Policjant podnosi jedną rękę, a drugą ma ułożoną wzdłuż ciała - należy zachować szczególną ostrożność, za chwilę nastąpi zmiana kierunku ruchu,
• Policjant trzyma jedną rękę na skos - wskazuje kierowcy miejsce do zatrzymania się na skrzyżowaniu,
• Policjant podnosi rękę w ten sposób, że wewnętrzna strona dłoni jest kierowana w stronę kierowców - należy się zatrzymać,
• Policjant stoi bokiem i ma prawą rękę wyciągniętą do przodu, a lewą wykonuje gest przywołujący - pojazdy, które nadjeżdżają z lewej strony, mogą skręcić w lewo,
• Policjant stoi bokiem, lewą rękę ma podniesioną prostopadle do ciała i zgiętą w łokciu, a prawą wykonuje gest przywołujący - pojazdy znajdujące się po jego prawej stronie mogą skręcić w lewo,
• Policjant jedną dłoń trzyma pionowo na wysokości twarzy, a drugą poziomo z tyłu głowy - sygnalizuje otwarcie ruchu dla kierowców, do których jest ustawiony bokiem, a zakaz przemieszczania się dla tych, do których stoi przodem lub tyłem.

Mandat za zignorowanie poleceń kierującego ruchem

Czasami uparte niestosowanie się do poleceń funkcjonariuszy może skutkować karą. Mówi o tym art. 92 Kodeksu wykroczeń:

§ 1. Kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego,
podlega karze grzywny albo karze nagany.
§ 2. Kto w celu uniknięcia kontroli nie stosuje się do sygnału osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazującego zatrzymanie pojazdu,
podlega karze aresztu albo grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 2 można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

W praktyce oznacza to mandat w wysokości do 500 zł i aż 15 punktów karnych! Wykroczenie może się okazać kosztowne nie tylko kierowców, ale i dla pieszych. W ich przypadku grzywna wynosi 100 zł.