Ten przepis zaskakuje kierowców od lat. Kara 1500 zł i 10 punktów

Mandat 1500 zł nie tylko na przejściu dla pieszych

Są takie przepisy, o których nie pamiętają nawet doświadczeni kierowcy. Wielu zmotoryzowanych nie wie na przykład, że używanie klaksonu w mieście jest karane mandatem. Zatrzymanie na zielonej strzałce? To prawdziwa rzadkość. Zdarza się również zapomnieć lub "niechcący zapomnieć" o zakazie postoju z uruchomionym silnikiem. W czołówce rankingu nieznanych przepisów z pewnością znalazłby się również ten dotyczący umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej. Co dokładnie mówi prawo i kiedy kierowcy ryzykują mandatem?

O przepisach dotyczących pierwszeństwa na przejściu dla pieszych wie już chyba każdy. Głośna zmiana w prawie, która weszła w życie w 2021 roku sprawiła, że piesi mają pierwszeństwo nie tylko na pasach, ale i w chwili, gdy wchodzą na przejście. Niewielka roszada słowna w ustawie Prawo o ruchu drogowym sprawiła, że kierowcy chętniej ustępują pieszym i częściej zatrzymują się przed przejściami, a piesi czują się na drodze nieco pewniej…

W ramach przypomnienia - wykroczenia popełnione wobec niechronionych uczestników ruchu są karane surowo i dotkliwie. Za wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, ale zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu czy też naruszenie zakazu jazdy po chodniku lub przejściu dla pieszych grozi 1500 zł mandatu. Ponadto, mamy do czynienia z prawem recydywy - dwukrotne popełnienie tego samego czynu w ciągu 12 miesięcy sprawia, że mandat rośnie o 100%.

Pierwszeństwo dla osób z niepełnosprawnością - każdy kierowca musi o tym wiedzieć

Wbrew temu co sądzą kierowcy, piesi mogą legalnie przechodzić przez jezdnię również z dala od oznakowanych przejść. Ustawa Prawo o ruchu drogowym daje im takie prawo np. wtedy, gdy do najbliższych "pasów" jest ponad 100 metrów. Pieszy może legalnie przejść na drugą stronę jezdni w nieoznaczonym miejscu. Podobnie wygląda kwestia skrzyżowań - nawet jeśli nie ma na nich namalowanych pasów, ani przy drodze nie stoi znak pionowy D-6 "przejście dla pieszych", przekraczanie jezdni jest legalne - z tą różnicą, że pieszy musi wtedy ustąpić pierwszeństwa samochodom i pozostałym uczestnikom ruchu. Tu wyjątkiem są tylko strefy zamieszkania, w których piesi mogą korzystać z całej drogi i mają bezwzględne pierwszeństwo nad samochodami, rowerami, motoycklami i innymi pojazdami.

Najbardziej zaskakującym zapisem jest jednak ten, który mówi o pierwszeństwie dla osób z niepełnosprawnością. Jak powinien zachować się kierowca, by uniknąć surowego mandatu i punktów karnych?

Mandat za nieustąpienie pierwszeństwa

W dużym skrócie - uważać, gdy niepełnosprawny chce przejść przez jezdnię i w razie potrzeby ustąpić mu pierwszeństwa. Art. 26. ustawy Prawo o ruchu drogowym wyjaśnia, że osoby z niepełnosprawnością bądź z widoczną, ograniczoną sprawnością ruchową, mogą przechodzić przez jezdnię praktycznie w dowolnym miejscu, dopóki nie powoduje to zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Kierowca musi umożliwić przejście takiemu pieszemu nawet jeśli wymaga to zatrzymania samochodu. W punkcie 7. wspomnianej ustawy czytamy:

7. W razie przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w celu umożliwienia jej przejścia.

Co w świetle tych przepisów oznacza "specjalny znak"? Może to być np biała laska w rękach osoby niewidomej bądź pies przewodnik towarzyszący pieszemu. Widoczna, ograniczona sprawność ruchowa pojawia się również w przypadku kul ortopedycznych używanych do wspomagania poruszania się. Kierowcy tak rzadko zdają sobie sprawę z obowiązującego przepisu, że bardzo rzadko ustępują pierwszeństwa pieszym. Prawo stanowi jednak jasno - nieustąpienie osobie z niepełnosprawnością jest wykroczeniem i to surowo karanym. Grozi za to madnat w wysokości 1500 zł i 10 punktów karnych.

Wykroczenia i mandaty na przejściu dla pieszych. Taryfikator 2024

Za co jeszcze policjant może wystawić mandat kierowcy? Oto pozostałe wykroczenia związane z pierwszeństwem pieszych:

• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście - 1500 zł (3 tys. zł w recydywie) i 15 punktów karnych;
• Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem - 1500 zł (3 tys. zł za drugi raz) i 15 punktów karnych
• Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża - 1500 zł (3 tys. zł w recydywie) i 12 punktów karnych;
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem w strefie zamieszkania - 1500 zł (3 tys. zł w recydywie) i 15 punktów karnych;
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem podczas włączania się do ruchu - 1500 zł (3 tys. zł w recydywie) i 8 punktów karnych;

Wypadki z udziałem pieszych

Prawo dotyczące pierwszeństwa dla pieszych zmieniło się w 2021 roku. Jak wpłynęło to na statystyki zdarzeń z udziałem pieszych? Od roku 2017 notowany był systematyczny spadek liczby wypadków drogowych… aż do roku 2022, kiedy nastąpił nieznaczny wzrost, który utrzymał się również w roku 2023. Zdarzenia z udziałem pieszych zostały w większości zakwalifikowane jako „najechanie na pieszego”, ale występują też takie, w których pieszy został poszkodowany w innych okolicznościach (np. w wyniku zderzenia pojazdów, gdzie następnie pojazd wjechał na chodnik; uderzenia pojazdu w słup lub znak, który przewracając się uderzył w pieszego). Jak podaje policja, w 2023 roku typowych potrąceń pieszych zanotowano 4 787, w ich wyniku 447 osób zginęło, a 4 609 zostało rannych. Najwięcej wypadków i ofiar wśród pieszych spowodowali kierujący pojazdami, głownie kierujący samochodami osobowymi.