Sprzedawcy w salonie dealerskim często przekonują do kupna danego modelu argumentem „tanie części zamienne, niedrogi serwis”. Kiedy dochodzi do naprawy niegwarancyjnej (zwłaszcza w ASO), ceny części nawet do pojazdów niższego segmentu okazują się zaskakująco wysokie. Wieloletnia eksploatacja zmusza do poszukiwania alternatywnych źródeł nabywania części i wtedy okazuje się, czy sprzedawca mówił prawdę, zapewniając o tanich częściach.

Reklama

Bez dyktatu producentów

W zależności od tego, jakim modelem jeździmy okazuje się, że tańsze części są nie do zdobycia albo – zwłaszcza w przypadku popularnych modeli – mamy wybór części tańszych, ale tylko niektóre pochodzą od renomowanych producentów. Mało kto wie, że tak naprawdę mógł korzystać z tych części od początku posiadania pojazdu i zgodnie z prawem nie musiało to oznaczać utraty gwarancji na pojazd.

Umożliwia to tzw. dyrektywa GVO (Rozporządzenie Komisji UE nr 461/2010 z 27 maja 2010 r). GVO powstało, aby zrównoważyć szanse rynku niezależnych warsztatów i dystrybutorów części w stosunku do koncernów samochodowych. Wyżej wymienione przepisy wyróżniają dwie kategorie części zamiennych, oparte na kryterium jakości i pochodzenia części.

Części oryginalne, które dla GVO stanowią jedno pojęcie, to dla dystrybutorów i nabywców dwie kategorie:

● części, które rekomenduje i dostarcza koncern samochodowy; produkowane są przez sam koncern samochodowy, albo – najczęściej – przez jego podwykonawców (ok. 80 proc. asortymentu to części zamówione od tzw. dostawców na pierwszy montaż). Dystrybuowane są u autoryzowanych przedstawicieli koncernu samochodowego, w opakowaniu z jego logo i z jego etykietami. Potocznie określane są jako części oryginalne, serwisowe lub części O,



Reklama

● części, które mają identyczne cechy techniczne jak części O, ale produkowane są przez wspomnianych „dostawców na pierwszy montaż” – z zastosowaniem tej samej technologii, według których produkowane są części dla koncernu samochodowego (w branży motoryzacyjnej mówi się o nich „części alternatywne, części Q). Oznaczone są logo rzeczywistego producenta i rozprowadzane w niezależnych (nieautoryzowanych) hurtowniach i sieciach.

Oznacza to, że części O i Q to te same części, tyle że sprzedawane w innym opakowaniu i różniące się ceną. Ta różnica potrafi być znacząca.

Kolejną kategorią części zamiennych zdefiniowaną w GVO są części porównywalnej jakości (zwane częściami P, częściami alternatywnymi). Części te odpowiadają jakością elementom stosowanym w montażu fabrycznym. Producenci nie dostarczają ich na pierwszy montaż, chociaż są to często renomowane i uznane w branży motoryzacyjnej firmy. Producent części o porównywalnej jakości zaświadcza, że jego część ma taką samą jakość jak część O (lub „jakość odpowiadającą” jakości części O). Części P, podobnie jak Q, rozprowadzane są przez niezależne hurtownie i sieci.

Na rynku jest też obecna kategoria części, o której nie wspomina GVO, są to części Z, o których mówi się przeważnie „zamienniki, pozostałe zamienniki, podróbki”. Są to części, które nie klasyfikują się do żadnej z ww. grup (O, Q i P).

O, Q czy P

W przypadku napraw finansowanych przez producenta pojazdu (np. bezpłatne naprawy gwarancyjne lub bezpłatne akcje serwisowe) – naprawa zazwyczaj powinna być przeprowadzona w ASO, który zdecyduje o rodzaju części, jakie zostaną użyte (w praktyce najczęściej są to części O).



Natomiast w przypadku napraw odpłatnych wykonywanych w okresie gwarancji samochód może być naprawiany zarówno w:

● ASO przy użyciu części O, Q lub P (użycie części Q lub P nie oznacza utraty gwarancji koncernu na cały pojazd, ale za jakość zastosowanych części Q lub P nie odpowiada już producent lub importer pojazdu, lecz producent lub dystrybutor danej części;

● warsztacie niezależnym – może zostać zastosowana część O, Q lub P. Za jakość zastosowanych części Q lub P nie odpowiada producent lub importer pojazdu, lecz producent lub dystrybutor danej części. Również za jakość naprawy odpowiada warsztat niezależny, który ją wykonał, i gwarancja na pojazd nie obejmie skutków ewentualnej nieprawidłowo wykonanej naprawy w warsztacie niebędącym ASO.

Naprawy w samochodzie pogwarancyjnym mogą być wykonywane w ASO lub warsztacie niezależnym z wykorzystaniem dowolnej części zamiennej (zdarza się, że nawet ASO używa do napraw pogwarancyjnych części typu Q lub P).

Uwaga na warunki umowy

Znajomość tematyki części zamiennych jest istotna także w ubezpieczeniach komunikacyjnych, zwłaszcza dobrowolnych. Błędne jest przekonanie, że skoro za naprawę płaci ubezpieczyciel, to nie jest ważne, jakie będą koszty. Wszystko zależy od warunków umowy, ale najczęściej wypłata z AC pomniejsza sumę ubezpieczenia. Im większa jest wypłata, tym bardziej zostaje pomniejszona suma ubezpieczenia i wyższa będzie składka za tzw. doubezpieczenie pojazdu do wartości rynkowej, którego każdy przezorny ubezpieczający powinien dokonać.



GVO spowodowało, że obecnie wiele zakładów ubezpieczeń różnicuje składkę, oferując warianty rozliczenia szkód na podstawie części oryginalnych O lub alternatywnych Q, lub P.

Ubezpieczający, który ma wiedzę o rynku, dostępności i jakości części alternatywnych do swojego pojazdu, może bardziej świadomie podjąć decyzję, czy warto płacić wyższe składki za części oryginalne O. Tu jednak należy zalecić uważną lekturę postanowień OWU. Znajdziemy w nim informację na temat tego, co zakład ubezpieczeń rozumie przez części oryginalne, czy tylko części O, czy O i Q. A także odpowiedź na pytania, co towarzystwo rozumie przez części „nieoryginalne” (czy tylko P, czy także Q), jak postąpi, jeżeli na rynku są dostępne różne kategorie części, a jak jeśli nie są dostępne np. Q i P.

Dodatkowo w OWU można znaleźć informację o potrąceniach wynikające z tzw. amortyzacji, i to nie tylko w częściach O. To wszystko może mieć wpływ na decyzję, czy zniżka za wariant „części alternatywne” jest tego warta.

Wariant minimum

Zakłady ubezpieczeń w przypadku szkody proponują rozliczenie na podstawie własnej wyceny lub kosztorysu, często jest też dostępny tańszy wariant ubezpieczenia przewidujący tylko taką możliwość rozliczenia szkody – polecany raczej zaradnym konsumentom rynku motoryzacyjnego. Wycena zawiera z reguły części alternatywne, tj. Q lub P, jednak często wystarcza do naprawienia pojazdu, pod warunkiem że zrezygnujemy z części O i z naprawiania w ASO.

W pewnych szczególnych okolicznościach ustalenie kosztów naprawy pojazdu na podstawie cen części oryginalnych może obrócić się przeciw ubezpieczonemu. Chodzi np. o sytuację, kiedy w pojeździe o niewielkiej wartości i niewielkich uszkodzeniach koszty użycia części oryginalnych spowodują, że naprawa stanie się ekonomicznie nieuzasadniona (tzw. szkoda całkowita) i dojdzie do wypłaty odszkodowania odpowiadającego wartości pojazdu pomniejszonej o wartość jego pozostałości. Te koszty można byłoby obniżyć przy użyciu części alternatywnych Q lub P.



Jan Grzegorz Prądzyński, prezes Polskiej Izby Ubezpieczeń

Autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym, ale bardzo trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie bez niego jakiejkolwiek firmy. Na koniec 2009 r. firmy w Polsce miały zawartych ponad 1,1 mln umów ubezpieczenia autocasco. To niewiele mniej niż OC, których to umów było około 1,5 mln.

W przypadku autocasco nie ma znaczenia wielkość przedsiębiorstwa. Samochód bywa bowiem niezbędnym wyposażeniem firmy niezależnie od jej rozmiaru. Autocasco w przypadku firm to nie tylko gwarancja uzyskania odszkodowania za szkody, które wystąpiły z winy kierowcy. To przede wszystkim gwarancja szybkiej naprawy pojazdu, co daje pewność, że auto będzie mogło być znowu używane przez firmę tak szybko, jak to możliwe.

Ponadto w przypadku ubezpieczenia większej liczby pojazdów (floty) możliwe jest negocjowanie warunków umowy ubezpieczenia AC i uzyskanie niejednokrotnie szerszego zakresu ubezpieczenia.

Przedsiębiorcy powinni także pomyśleć o dobrej usłudze assistance. W przypadku firm użytkujących dużą liczbę aut może to być klucz do prawidłowego zarządzania swoją flotą. Assistance to pomoc drogowa w przypadku nagłych awarii. To także możliwość wynajmu pojazdu zastępczego, również na cały czas naprawy auta.