Kreml miał chrapkę na fiata 125p? Tak Polacy zdobyli umowę na hit eksportowy FSO

1 Podobnie jak w 1931 roku w przypadku polskiego fiata 508, również i tym razem wybór rządu padł na producenta z Turynu. Dokładnie 22 grudnia 1965 roku ekipa Władysława Gomułki podpisała z Fiatem umowę licencyjną na produkcję nowego samochodu. Dokumenty w imieniu strony włoskiej podpisywał Armando Fiorelli, który organizował produkcję Fiata w Polsce przed wojną. Początkowo ustalenia dotyczyły fiata "1300-1500", produkowanego od 1961 do 1967 roku w zakładzie Mirafiori we Włoszech. Jednak wiosną 1966 roku Fiat zaproponował zmianę...

2 Wieść niesie, że ówczesne kierownictwo FSO nie godziło się na przejęcie produkcji schodzącego modelu 1300/1500 (wycofano go z oferty w 1967 roku). W maju 1966 roku Fiat zaproponował władzom PRL zastąpienie fiata 1300/1500 całkowicie nowym modelem "125", znajdującym się jeszcze wówczas w fazie projektowej, który miał pojawić się na włoskim rynku rok później. Rząd polski zaakceptował tę propozycję, ale zdecydował o pozostawieniu silników z poprzedniego modelu. W taki oto sposób strona polska zapewniała sobie zgodę włoskiej firmy na eksport "polskiego fiata 125p" na rynki międzynarodowe (z wyjątkiem Włoch).

3 Mało kto wie, że negocjacje dotyczące włoskiej licencji wcześniej rozpoczęli Rosjanie, którzy później na nowocześniejszym fiacie 124 produkowali łady. Łącznikiem ZSRR z koncernem z Turynu był włoski komunista Palmiro Togliatti, który zmarł w 1964 roku w Jałcie. Po śmierci Togliattiego jego nazwiskiem nazwano radzieckie miasto Stawropol, a w 1966 roku Fiat rozpoczął tam budowę fabryki samochodów (dziś jest tam zakład koncernu AvtoVAZ, właściciela marki Łada). Reasumując to Kreml dał Warszawie zielone światło na rozmowy z zachodnim koncernem i dobicie targu na starszą konstrukcję (fiata 1300/1500 w karoserii 125)...

4 Produkcja fiata 125p ruszyła w Polsce 28 listopada 1967 - to oznacza, że w tym roku świętujemy 48. urodziny tego auta. Do końca grudnia '67 z hal FSO wyjechało 1000 sztuk. Najlepsze czasy dla modelu przypadły na lata 1974-77 - wtedy żerańską fabrykę rocznie opuszczało ponad 100 tys. egzemplarzy.

5 Polski fiat 125p od początku był towarem eksportowym (w końcu o to chodziło ówczesnym władzom komunistycznym) - rekord padł w 1976 roku, kiedy to na zagraniczne rynki wysłano ponad 83 tys. aut. Najwięcej 125p trafiło do Jugosławii. Także Wielka Brytania była rynkiem zbytu. Na liście chętnych na dużego fiata były również Egipt, Chiny, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Irak, Kolumbia, RFN, Holandia.

6 Pod względem technicznym duży fiat był połączeniem dwóch włoskich fiatów: nowoczesnego 125 i archaicznego 1300/1500. Z tego pierwszego otrzymał przede wszystkim piękną, ponadczasową bryłę nadwozia oraz takie rozwiązania techniczne jak m.in. nowoczesne hamulce tarczowe na obydwu osiach czy niezależne przednie zawieszenie oparte o podwójne wahacze poprzeczne i stabilizator skrętny.

7 Niestety do napędu tylnych kół zastosowano przestarzałe jednostki napędowe typu OHV z modelu 1300/1500 o pojemności 1300 ccm, powiększonej później do 1500 ccm.

8 Pionierskie, bardzo nowoczesne jednostki DOHC z dwoma wałkami rozrządu w głowicy z Fiata 132 w wersjach 1600 ccm i 1800 ccm zagościły jedynie pod maskami specjalnych wersji Monte Carlo i Akropolis. Nazwy upamiętniały sukcesy Dużego Fiata w sporcie.

9 Po wygaśnięciu licencji w 1983 roku nazwę zmieniono na FSO 125p. Łącznie w okresie od 1967-1991 powstało niemal 1,5 mln egzemplarzy, z tego ponad 874 tys. sztuk trafiło na eksport.W Polsce popyt na samochód był ograniczony ze względu na cenę aut przekraczającą czteroletnie średnie zarobki.Fiat 125p był elementem popkultury PRL. Porucznik Borewicz jeździł brązową stodwudziestopiątką. Żółty fiat z numerem bocznym 1313 był jednym z bohaterów serialu "Zmiennicy". Samochód zagrał w teledysku Anny Jantar do piosenki "Tak blisko nas".

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21