Nie żyje Wiesław Wiatrak, twórca legendarnego FSM Beskid 106. Jego samochód wyprzedził swoją epokę

Początek lat 80. Polski Fiat 126p potrzebuje następcy. Zadanie opracowania nowego modelu samochodu małolitrażowego zlecono Ośrodkowi Badawczo-Rozwojowemu Fabryki Samochodów Osobowych (późniejszy BOSMAL) w Bielsku-Białej. Zespołem konstruktorów kierował właśnie Wiesław Wiatrak.

W 1981 roku ruszyły prace nad pojazdem. Plany konstrukcyjne były gotowe w lutym 1982 roku. A na wiosnę 1983 roku zespół Wiatraka zaprezentował pierwszy gotowy model nowego małolitrażowego auta - pojawił się Beskid z pierwszym wówczas na świecie jednobryłowym nadwoziem.

Trzydrzwiowa karoseria prototypu od początku do końca mierzyła 3235 mm. Beskid był o 11 cm szerszy i 8 cm dłuższy od Malucha - większe wymiary przełożyły się na lepszą przestronność w porównaniu do auta, które miał zastąpić. Hatchback Wiatraka pod względem obszerności wnętrza był porównywalny z Polonezem i miał pomieścić 5 osób (rozstaw osi 2150 mm).

Autorem stylistyki sylwetki był Krzysztof Meissner z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Opracowana na bazie profilu skrzydła samolotowego bryła nadwozia swym aerodynamicznym kształtem wyraźnie dystansowała produkowane w tym czasie kanciaste auta małolitrażowe. Beskid w latach 80. był konstrukcją wręcz awangardową.

Co więcej, klinowa sylwetka w połączeniu z rozwiązaniami konstrukcyjnymi (płaska podłoga, spoiler połączony z maską silnika) zaowocowały niskim współczynnikiem oporu powietrza (Cx wynosił jedynie 0,29). Opływowy kształt sprawiał, że pojazd zużywał ok. 4 l benzyny na 100 km. Badania aerodynamiczne przeprowadził Instytut Lotnictwa.

Beskid początkowo był napędzany 2-cylindrowym silnikiem fiata 126p o pojemności 594 ccm oraz mocy niemal 28 KM. Później pod maskę trafił także 2-cylindrowiec, ale o pojemności 703 ccm i mocy ok. 30 KM.

W 1987 roku powstał Beskid III generacji. Co ciekawe, w konstrukcji tego auta przewidziano możliwość montowania dwóch zespołów napędowych - wzdłużnego z dwucylindrowym silnikiem i czterobiegową skrzynią lub czterocylindrową jednostką o większej pojemności i pięciobiegową przekładnią (zabudowa poprzeczna). W zależności od napędu samochód ważył 710 lub 750 kg. Bagażnik mógł pomieścić od 260 l do 825 l pakunków.

Prace nad Beskidem zakończono w 1987 roku, gdy pojawiły się plany wprowadzenia do produkcji nowego modelu Fiata - Cinquecento.

Trudno powiedzieć, czy Beskid "zainspirował" konstruktorów wprowadzonego do sprzedaży w latach 90. Renault Twingo, które miało w stylizacji nadwozia wiele cech wspólnych z polskim autem. Faktem jest, że pojazd wymyślony przez inżyniera Wiatraka utknął w fazie prototypu, a francuska marka wyprodukowała setki tysięcy Twingo pierwszej generacji.

Na poniższym filmie za kierownicą Beskida jego główny konstruktor Wiesław Wiatrak.