Obowiązująca od początku roku nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przewiduje, że odmowa przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego nie jest już bezpośrednią przesłanką skutkującą skierowaniem wniosku do starosty o pozbawienie dłużnika prawa jazdy. To samo dotyczy pozostałych sytuacji, które do tej pory powodowały automatyczne kierowanie takiego wniosku. Chodzi o odmowę złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania się w urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy oraz nieprzyjęcie, bez uzasadnionej przyczyny, propozycji zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, robót publicznych albo udziału w stażu lub szkoleniu. Od nowego roku po zaistnieniu tych przesłanek samorząd musi przeprowadzić dodatkowe postępowanie. Równocześnie zgodnie z nowelizacją, jeżeli przed dniem jej wejścia w życie gmina złożyła wnioski o zatrzymanie prawa jazdy, ale w sprawie nie została jeszcze wydana decyzja ostateczna, obowiązkiem starosty jest zwrot pisma do gminy. Te muszą rozpocząć procedurę od nowa i są zobowiązane uwzględnić nowy tryb odbierania tego dokumentu. Gminy będą więc przeprowadzać postępowanie o uznanie dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. W tym celu samorządy lokalne sprawdzą, czy w ostatnich sześciu miesiącach płacił on co najmniej połowę alimentów (w każdym z nich). Jeśli okaże się, że taka osoba spełnia ten warunek, gmina nie będzie mogła wysłać wniosku do starosty w sprawie zatrzymania prawa jazdy. Samo uchylenie decyzji o zatrzymanie prawa jazdy następujące po złożeniu odpowiedniego wniosku przez gminę, będzie uzależnione od spełnienia dwóch warunków. Pierwszy z nich to ustanie przyczyny odebrania tego dokumentu, czyli zgodzenie się na wywiad alimentacyjny, wypełnienie oświadczenia majątkowego oraz zarejestrowanie się w urzędzie pracy lub podjęcie pracy, stażu, szkolenia lub prac interwencyjnych – w przypadku gdy są one proponowane danej osobie w ramach aktywizacji zawodowej. Drugim warunkiem jest jednak wywiązywanie się przez dłużnika w ciągu ostatnich sześciu miesięcy z płacenia alimentów w wysokości 50 proc. zasądzonej kwoty. Innym słowy, gdy zobowiązany podjął współpracę z gminą, ale nie zaczął jeszcze płacić alimentów lub jest to mniej w branym pod uwagę okresie niż wskazany wskaźnik 50 proc., gmina nie może złożyć wniosku o zatrzymanie prawa jazdy do starosty. Niezależnie od tego możliwość odzyskania prawa jazdy istnieje w każdym momencie, gdy osoba pozbawiona go straci status dłużnika alimentacyjnego.
Podstawa prawna
Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. nr 205, poz. 1212).
