Strefy czystego transportu: nie tylko Warszawa. Te auta nie wjadą od lipca 2024 r.

Warszawa: strefa czystego transportu dość mała, ale dla przyjezdnych – restrykcyjna. Kraków: SCT duża, ale łagodniejsza

Warszawa od lipca 2024 r. wyrzuca ze strefy czystego transportu (mapa – patrz niżej)diesle do normy Euro 3 włącznie oraz auta benzynowe do Euro 1 włącznie, ale dotyczy to jedynie pojazdów należących do osób spoza Warszawy/niepłacących podatków w stolicy. Mówiąc inaczej, osoby zamieszkałe/płacące w podatki w Warszawie są spod tych obostrzeń wyjęte, tak samo nie dotyczy ich to, że w styczniu 2026 r. restrykcje dotkną diesle do normy Euro 4 włącznie oraz benzyniaki do Euro 2 włącznie– mieszkańcy stolicy mający takie auta będą mogli nimi do SCT wjeżdżać jeszcze do końca 2027 r. (uwaga: jest haczyk; patrz dalej).

Okres ochronny dla mieszkańców stolicy kończy się natomiast 31 grudnia 2027 r., bo od 1 stycznia 2028 r. wjazd do centrum stracą wszystkie diesle niespełniające normy Euro 6, a także auta benzynowe niespełniające Euro 4. I dotyczyć będzie to wszystkich, czyli niezależnie od tego, gdzie mieszka/płaci podatki właściciel danego samochodu. Potem będzie już tylko lepiej, bo od 2030 r. diesel będzie musiał spełniać normę Euro 6d Temp, zaś auto benzynowe – Euro 5, natomiast w 2032 r. do SCT w stolicy wjadą tylko diesle z normą od Euro 6d w wzwyż i benzyniaki od Euro 6.

Warszawa: jakie wyłączenia od zasad strefy czystego transportu?

Spod zasad obowiązujących w warszawskiej SCT wyłączeni będą m.in. seniorzy, czyli w tym wypadku osoby, które do końca 2023 r. skończą 70 lat. Ważne: z tej ulgi skorzystają jednak tylko ci, którzy dany pojazd kupili przed wejściem w życie uchwały o ustanowieniu SCT. Poza tym – chyba aby było łatwiej – urząd miasta na swoich stronach podaje też inną wersję, która z kolei mówi o tym, że aby skorzystać z ulgi, senior musi jeździć pojazdem kupionym nie przed wejściem w życie uchwały (7 grudnia 2023 r.), ale takim kupionym do 31 grudnia 2023 r. włącznie. Jak będzie ostatecznie? Dopytamy.

Inne wyłączenia dotyczą m.in. tzw. przypadków losowych: dojazd do szpitala, lekarza, miejsca zdawania matury – w tym wypadku wydawana będzie specjalna przepustka do wykorzystania przez 4 dni w roku.Zakazy wjazdu do strefy nie będą dotyczyły również posiadaczy samochodów zabytkowych. I na koniec najważniejsze: otóż wspomniana na początku tekstu ulga dla mieszkańców (czyli zwolnienie z wszystkich zasad SCT do 31 grudnia 2027 r. włącznie) obejmuje tylko auta, które zostaną kupione do 31 grudnia 2023 r.

Kraków, AKTUALIZACJA: strefa chwilowo uchylona. Co dalej?

AKTUALIZACJA: uchwała o SCT w Krakowie została uchylona, termin jej wdrożenia przesunie się, patrz TUTAJ oraz TUTAJ. Według pierwotnych założeń początkowe obostrzenia były łagodniejsze, choć strefa miała być większa – całe miasto (ale z wyłączeniem niektórych ulic i dróg ekspresowych/autostrad przebiegających w granicach miasta; patrz mapka). I tak, pojazdy zarejestrowane (zmiana właściciela) przed 1 marca 2023 r. muszą spełnić bardzo "łagodne" normy: dla diesli będzie to Euro 2, zaś dla benzyniaków/LPG obowiązuje norma Euro 1. Ale już w przypadku aut, które zarejestrowano po 1 marca 2023 r. będzie ostrzej, bo dostęp do strefy stracą diesle do normy Euro 4 włącznie (czyli wjazd od Euro 5 wzwyż) i auta benzynowe/LPG do normy Euro 2 włącznie (wjazd od Euro 3 wzwyż). Ów okres przejściowy dla aut zarejestrowanych przed 1 marca 2023 r. kończy po dwóch latach, bo od 1 lipca 2026 r. graniczną normą dla wszystkich diesli stanie się Euro 5, natomiast wszystkich dla silników benzynowych/LPG – Euro 3. Niezależnie od tego, kiedy zostały zarejestrowane.

Ulgi przewidziano m.in. dla seniorów (a dokładnie – pojazdy zarejestrowane najpóźniej przed 1 marca 2023 r., których właścicielami są osoby, które najpóźniej w dniu 1 stycznia 2023 r. ukończyły co najmniej 70 lat; prawo do wjazdu do SCT takim autem ma tylko właściciel), motocykli, pojazdów historycznych oraz pojazdów specjalnych (np. food truck, samochody kempingowe, karawany pogrzebowe, zarejestrowane jako "pogotowie techniczne/warsztat").

Tymi autami od lipca 2024 r. możesz nie wjechać do Krakowa ani do centrum Warszawy

Uwaga: w tym miejscu wymieniamy tylko kilka popularnych/ciekawych modeli, które mogą zostać objęte obostrzeniami w pierwszym etapie, czyli w latach 2024-26. W przypadku Warszawy chodzi więc tylko o auta "przyjezdne" (właściciel nie mieszka w stolicy/nie płaci tu podatków), natomiast jeśli chodzi o Kraków, to będą to wszystkie samochody zarejestrowane po 1 marca 2023 r. Ważne: poniższa lista jest orientacyjna (w ramach jednego modelu zdarzają się różne normy), rozstrzygającym kryterium będą dane zawarte w Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP; dostęp m.in. przez historiapojazdu.gov.pl oraz aplikację mObywatel). Choć i tam trafiają się błędy, więc w interesie każdego powinno leżeć sprawdzenie poprawności danych.

Warszawa: minimalny wymóg od lipca 2024 r. dla aut benzynowych to Euro 2 (lub rok produkcji od 1997 wzwyż), dla diesli – Euro 4 (lub rok produkcji: od 2005 wzwyż). Oznacza to, że jeżeli dany pojazd przekracza dopuszczalną granicę wieku, ale "awansem" spełnia daną normę, to do stolicy wjedzie. Tak przynajmniej wynika z informacji, które dziennik.pl uzyskał z urzędu miasta. Przykład: benzynowa Honda Accord z 1995 r., która w teorii nie spełnia kryterium wieku, ale za to spełnia obowiązującą dopiero od 1997 r. normę Euro 2.

Te auta od 2024 r. mogą nie wjechać Warszawy - lista

A zatem, jeśli nie korzystamy z ulg, to w pierwszym etapie do warszawskiej strefy nie wjedziemy m.in.: benzynowymi Audi 80, BMW serii 5 (E34), częścią wersji Fiata Cinquecento, częścią wersji Forda Escorta, Hondą Civic V (tzw. jajko; normę Euro 2 spełniają pojedyncze silniki), starszymi wersjami Opla Corsy B czy też VW Golfem II i wczesnymi odmianami Golfa III. Jak widać, to dość stare auta, których – z małymi wyjątkami (np. Civic, Corsa, Golf III) – w Warszawie już wybitnie często nie spotkamy. Inaczej wygląda sprawa w przypadku diesli, bo tu trzeba spełnić normę Euro 4, odpadną nam więc np. Alfa Romeo 156 (większość wersji), Audi A4 B5 i w dużej mierze też B6, większość egzemplarzy BMW serii 3 E46 i wszystkie serii 5 E39, Opel Vectra B i częściowo C, Renault Megane I, Skoda Octavia I (w dużej mierze) i Volkswagen Passat B5 (większość). A to auta wciąż popularne i lubiane.

Kraków w pierwszym rzucie – pomijając wyłączenia – miał wyrzucić benzynowe auta do Euro 2 włącznie, więc zakaz objąłby np. Audi A6 C4, większością BMW serii 3 E36, Fiatem Cinquecento, Peugeotem 405, Oplem Vectrą A czy VW Passatem B4. W przypadku diesli Kraków idzie ostro, bo graniczna norma dla aut nieobjętych ulgą to Euro 5, co w teorii oznacza zakaz dla modeli takich jak, np.: Audi A4 B6 i B7, większości BMW serii 3 E90, Citroena C5 I, Hondy Accord VII, Forda Mondeo Mk III, Opla Vectry C, Renault Laguny II, wielu egzemplarzy Skody Octavii II i VW Passata B6. Ale, jak wspomnieliśmy, uchwała o krakowskiej SCT została (chwilowo?) uchylona.

Nie tylko Kraków i Warszawa. Kto jeszcze planuje u siebie SCT?

SCT do życia powoła też Wrocław– tu strefa miałaby powstać od 2025/26 r. i objąć obszar centrum miasta oraz część śródmieścia z historyczną zabudową (Stare Miasto, Nadodrze, Ołbin, Kleczków, Plac Grunwaldzki, Przedmieście Oławskie i Przedmieście Świdnickie). Dodatkowo, część osiedla Szczepin również ma zostać uwzględniona w SCT. I choć strefa ma zająć jedynie 6 proc. powierzchni miasta, to zamieszkuje ją aż 23 proc. mieszkańców Wrocławia.

Jeśli samochód nie spełni określonych wymogów, a mimo to do strefy wjedzie, to właściciel otrzyma mandat w wysokości 500 zł. Właściciele pojazdów zarejestrowanych za granicą lub posiadających auta niezgodne z normami zapewne będą musieli ubiegać się o odpowiednie identyfikatory. To dotyczy też pojazdów wyłączonych spod ograniczeń, takich jak np. samochody mieszkańców strefy, pojazdy osób niepełnosprawnych czy auta zabytkowe.

Poniżej w tabeli – proponowane zasady dla SCT we Wrocławiu.

Katowice i strefa czystego transportu: a tu robią to inaczej

Choć Katowice spełniają wymogi do powołania SCT, to… na razie strefa tu nie powstanie. I to mimo tego, iż normy emisji są w stolicy województwa śląskiego, o dziwo, przekroczone… Na razie jednak ruch w mieście w dużej mierze udało się ograniczyć m.in. dzięki znacznemu rozszerzeniu strefy płatnego parkowania. Inne miasta, które jednak rozważają w przyszłości wdrożenie SCT, to m.in. Gliwice, Poznań, Toruń, Lublin i Rzeszów.