Nie wystarczy sama zapłata podatku. W takiej sytuacji konieczne będzie prowadzenie ewidencji w kasie i wydanie kupującemu paragonu. Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w jednej z ostatnich interpretacji podatkowych (nr ILPP2/443-324/11-4/EN).
– Sprzedaż używanych samochodów na rzecz osób fizycznych nie jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy – argumentuje poznańska izba.
To, że tak rzeczywiście jest, potwierdzają eksperci. Oczywiście podatnik, którego obroty nie przekroczą 40 tys. zł rocznie w wyniku takiej działalności (20 tys. zł w przypadku osób rozpoczynających prowadzenie firmy), kasy kupować i stosować nie muszą. Trudno jednak wyobrazić sobie handel autami, w którym obrót będzie mniejszy niż 40 tys. zł w ciągu roku. Czasem wystarczy sprzedać jeden samochód, aby uzyskana cena przekroczył ten limit. W takim przypadku nie jest ważny zysk ze sprzedaży, lecz uzyskana za samochód cena.
Częstotliwość działania
Sprzedaż nawet jednego samochodu w okolicznościach wskazujących na zamiar dokonywania takiej sprzedaży w sposób częstotliwy powoduje uznanie nas za podatnika VAT. Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w KNDP, wyjaśnia, że jeśli sprzedamy więcej niż jeden samochód, w dodatku taki, którego nie używaliśmy na własne potrzeby, będziemy podatnikami VAT.
– Co prawda możemy korzystać w tym zakresie ze zwolnienia podmiotowego i podatku tego nie płacić (obrót do 150 tys. zł w roku), jednak nie zwalnia nas to od stosowania kas fiskalnych – stwierdza Andrzej Nikończyk.
Andrzej Pośniak, doradca podatkowy w CMS Cameron McKenna, zwraca uwagę, że obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących spoczywa na podatnikach VAT. Niemniej jednak, jeżeli osoba fizyczna nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, ale dokonuje sprzedaży samochodów sprowadzanych z zagranicy kilka razy w roku, wtedy istnieje duże prawdopodobieństwo, że fiskus uzna takie działania za wskazujące na zamiar dokonywania ich w sposób częstotliwy.
– W konsekwencji, jeśli samochody sprowadzane z zagranicy będą sprzedawane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, wtedy osoby sprzedające auta będą zobowiązane do ewidencjonowania tej sprzedaży za pomocą kas – przyznaje Andrzej Pośniak.
Limity do zwolnienia
W przypadku dostaw towarów na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktury VAT. Fakturę taką wystawia się tylko na żądanie tych osób. Niemniej jednak – jak podkreśla Marta Szafarowska, doradca podatkowy w MDDP – podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących firm oraz rolników ryczałtowych muszą prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Od obowiązku tego przewidziano wiele zwolnień w rozporządzeniu ministra finansów z 26 lipca 2010 r.
– W szczególności zwolnieni z obowiązku ewidencjonowania do 31 grudnia 2012 r. są podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym dokonali sprzedaży towarów i świadczenia usług na rzecz konsumentów i rolników ryczałtowych w kwocie nieprzekraczającej 40 tys. zł (netto) i wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek stosowania kas – przypomina Marta Szafarowska.
Nasza rozmówczyni dodaje, że zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu danego roku przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40 tys. zł.
– Jeśli ktoś rozpoczyna działalność w danym roku, zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania podlegają jedynie obroty z tytułu sprzedaży na rzecz konsumentów do 20 tys. zł – mówi Marta Szafarowska.
Jednocześnie ostrzega, że naruszenie obowiązku zaewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy daje urzędnikom podatkowym możliwość stosowania specjalnej sankcji. Jest ona ustalana w wysokości 30-proc. podatku naliczonego VAT przy nabyciu przez podatnika towarów, które powinny być ewidencjonowane za pomocą kas, za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i podatku należnego przy zastosowaniu urządzeń fiskalnych.
Wyłączenia ustawowe
Przepisy przewidują także odrębny katalog zwolnień od stosowania kas fiskalnych. Ale określają też dodatkowe warunki ich stosowania. Andrzej Nikończyk tłumaczy nam, że wyłączenia te obejmują m.in. silniki, nadwozia czy inne części i akcesoria do samochodów. Kłopot w tym, że odwołują się do konkretnych symboli PKWiU. Wskazane w tych przepisach symbole nie obejmują jednak samych samochodów, niezależnie od ich typu (osobowe, ciężarowe, itp.).
– Mimo że w samochodzie jest i silnik, i nadwozie, to jest to odrębny towar – tłumaczy Andrzej Nikończyk.
Dlatego jeśli obroty roczne przekroczą ustawowe limity, ucieczka przed kasą fiskalną nie będzie możliwa. Próba ominięcia obowiązków związanych z ewidencją w kasie może mieć przykre konsekwencje. Poza sankcjami VAT fiskus może też ukarać podatnika grzywnami wynikającymi z kodeksu karnego skarbowego.
Obowiązek stosowania kasy nie dotyczy natomiast tych przypadków, gdy odsprzedajemy wcześniej użytkowany przez nas samochód.