Niezniszczalny Mercedes hitem! Niemiecki silnik wywrócił świat do góry kołami

1 W historii motoryzacji złotymi literami zapisał się mercedes 240 D, którym grecki taksówkarz Gregorios Sachinidis przejechał 4,6 mln km. Jednak prawdziwe poruszenie w tamtych czasach wywołał model 240 D 3.0 - 5-cylindrowe diesle nie były w latach 70. zupełną nowością…

2 Napędzany nowym silnikiem model 240 D 3.0 rozpędzał się od 0 do 100 km/h w 19,9 s i osiągał prędkość maksymalną 148 km/h (w przypadku odmiany z przekładnią automatyczną dane te wynosiły, odpowiednio, 20,8 s i 143 km/h). Dziś te osiągi nie robią wrażenia, ale w połowie lat 70. XX wieku ten model mercedes był rekordzistą - najszybszym autem osobowym z silnikiem Diesla…

3 Mercedes zaprojektował 5-cylindrową jednostkę OM 617 kiedy doszedł do wniosku, że 4-cylindrowe silniki Diesla stosowane w samochodach osobowych osiągnęły już swoje limity mocy. Zwiększanie pojemności dla uzyskania wyższej mocy stało jednak w sprzeczności z ograniczoną przestrzenią pod maską. Testy przeprowadzone przez inżynierów ze Stuttgartu z motorami 6-cylindrowymi wykazały, że były one zbyt długie, zbyt ciężkie i zbyt kosztowne. Układ z 5 cylindrami jawił się jako idealny kompromis.

4 Projektanci opracowali rzędowy, 5-cylindrowy silnik Diesla o oznaczeniu OM 617, wykorzystując sprawdzone rozwiązania z 2,4-litrowej jednostki OM 616. Zainstalowali jednak nową, bezobsługową pompę wtryskową Bosch, połączoną z układem smarowania silnika za pośrednictwem kanałów olejowych.

5 Pneumatyczny regulator, stosowany w mniejszych dieslach, zastąpiono mechanicznym. W opinii konstruktorów tym zabiegiem osiągnęli poprawę komfortu jazdy - 240 D 3.0 z manualną skrzynią praktycznie nie zdradzał żadnych nieprzyjemnych skutków zmiany obciążenia, a załączanie przełożeń w średnim zakresie obrotów w wersjach z automatem odbywało się w znacznie gładszy sposób.

6 5-cylindrowa jednostka o pojemności skokowej 3005 ccm generowała moc 80 KM przy 2400 obr./min. "240 D 3.0 to pierwszy osobowy diesel, który może w warunkach szybkiego ruchu dotrzymać tempa innym pojazdom" - pisali dziennikarze motoryzacyjni z "Auto Zeitunga". A ci z "auto motor und sport" dodawali: "15-konna przewaga względem wersji 240 D zapewnia osiągi, które przypadną do gustu nawet tym, którzy nie byli dotychczas fanami diesli."

7 Wraz z wprowadzaniem nowego silnika zmienił się proces uruchamiania auta: zastosowanie mechanizmu podciśnieniowego zamiast sterowania mechanicznego, jak w silniku 2,4-litrowym, pozwalało na unieruchamianie jednostki napędowej za pomocą kluczyka. Także rozruch wersji 240 D 3.0 następował poprzez przekręcenie kluczyka w stacyjce, a nie jak dawniej, przez pociągnięcie dźwigni. Najpierw kierowca inicjował proces wstępnego podgrzewania, sygnalizowany przez lampkę na tablicy wskaźników, a gdy ta gasła, mógł przekręcić kluczyk w pozycję zapłonu i włączyć silnik. Coś, co dziś jest powszechną normą, w 1974 roku uchodziło za innowację.

8 Mercedes stosował 5-cylindrową jednostkę wysokoprężną i w innych modelach, takich jak lekkie auta dostawcze, a od 1978 roku również w klasie S 300 SD (seria 116), przeznaczonej na rynek USA. Turbodoładowany silnik modelu 300 SD osiągał moc 111 KM przy 4200 obr./min.

9 W czerwcu 1976 roku zamieszanie wywołał eksperymentalny pojazd C 111-II D, stworzony na potrzeby testów 190-konnego turbodiesla. Na włoskim torze Nardo prototyp rozwijał spektakularne prędkości. Czterech kierowców w ciągu 60 godzin pobiło za jego kierownicą 16 światowych rekordów - 13 dla diesli i 3 dla samochodów osobowych z dowolnym napędem. Średnia prędkość podczas testów przekraczała 250 km/h, a Mercedes udowodnił, że diesle nadają się również do sprintu.

10 Gama modelu "Stroke/8" (nazwa nawiązywała do roku premiery - 1968) obejmowała sześć wersji: cztery z jednostkami 4-cylindrowymi (seria 115) i dwie z silnikami 6-cylindrowymi (seria 114). Te ostatnie wyróżniały się subtelnie zmodyfikowaną osłoną chłodnicy o grubszych oczkach. Największa nowość była jednak niedostrzegalna na pierwszy rzut oka - to niezależne tylne zawieszenie w postaci dzielonej osi z wahaczami wleczonymi, które zastąpiło oś łamaną. W rezultacie "Stroke/8" oferował znacznie lepsze właściwości jezdne od poprzednika przy zachowaniu komfortu jazdy.

11 Wariant 240 D 3.0, wytwarzany w latach 1974-1976, powstał w liczbie 53 690 egzemplarzy. Łączna sprzedaż W 114 i W 115 z jednostkami wysokoprężnymi osiągnęła poziom 945 206 sztuk. W dzisiejszych czasach mercedes 240 D staje się coraz bardziej cenionym klasykiem - ceny modeli odrestaurowanych, w świetnym stanie sięgają 18 tys. euro (ponad 75 tys. zł).