40 lat temu pierwszy "maluch" zjechał z taśmy produkcyjnej w Bielsku Białej

Pierwszy w Polsce Fiat 126p - 40. roczn.
dokumentacja

Obwołano go wielkim sukcesem włoskiej myśli technicznej. Przy jego projektowaniu wykorzystano najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne. 6 czerwca 1973 roku z taśmy produkcyjnej w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku Białej zjechał pierwszy Fiat 126 ze znaczkiem "p" , wykonany z włoskich części.
Ten małolitrażowy samochód potocznie nazywany "Maluchem" na długie lata zdominował polskie drogi, stając się obiektem westchnień wielu rodzin. Produkowany był nad Wisłą do 2000 roku w: Bielsku-Białej i w Tychach. Była to licencyjna odmiana włoskiego samochodu Fiat 126. Łącznie w obu fabrykach zjechało z taśm montażowych 3 miliony 318 tysięcy 674 małych fiatów.
Pierwszy "maluch" kosztował 69 tysięcy złotych. Teoretycznie był to "samochód dla Kowalskiego". Tak ochrzcił go pierwszy sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Auto boło dostępne dla przeciętnego Polaka po 20. miesiącach odkładania całej pensji. Obowiązkowo potrzebne były też: talon lub przedpłata. Na wolnym rynku cena małego fiata osiągała 120 tysięcy złotych, co przy przeciętnych miesięcznych zarobkach w wysokości 3 - 4 tysięcy złotych było sumą zawrotną.
Umowę między włoską spółką FIAT S.A., a polskim przedsiębiorstwem PHZ PM POLMOT "O współpracy technicznej i licencji" podpisano w 1971 roku. Przewidywała ona uruchomienie w naszym kraju produkcji tego samochodu, posiadającego identyczne właściwości techniczne jak włoski model 126, produkowany od 1972 roku.
W umowie przewidziano, że wydatki dewizowe na zakup maszyn, oprzyrządowania, części i podzespołów samochodu, do czasu wyprodukowania ich w Polsce, zostaną spłacone eksportem tych pojazdów. Była to pierwsza tego typu umowa FIAT-a, wiążąca go w tak dużym stopniu z zagranicznym partnerem. Miała charakter nie tylko licencyjny, ale i kooperacyjny.
6 czerwca 1973 roku z Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku wyjechał pierwszy Fiat 126 "p" wyprodukowany z włoskich części. Rok później uruchomiono taśmę produkcyjną w Bielsku-Białej.
W 1975 roku "maluch" pojawił się na trasie Rajdu Polski oraz uczestniczył poza konkursem w Rajdzie Monte Carlo. W tym samym roku został wyprodukowany 100-tysięczny Fiat. W 1980 roku milionowy, a w 1993 roku już trzymilionowy Fiat 126p zjechał z taśmy montażowej.
W miarę upływu lat na rynek wprowadzono nowe wersje i warianty malucha. Powstał model 126E z niskim poziomem zużycia paliwa, później wersja "face-lifting", dostosowana do zmieniających się przepisów homologacyjnych EWG, a w 1996 roku model ELX z katalizatorem spalin.
Oficjalnie "fiacikowi" nadano nazwę "maluch" w 1997 roku, a trzy lata później zakończono jego produkcję.