Tego typu dane to nowość w przypadku policyjnych statystyk. Informacje o naruszeniach dotyczących jazdy bez uprawnień (osoby, które nigdy prawa jazdy nie miały) zbierane są dopiero od 18 maja 2015 r. Tylko do końca ubiegłego roku policja stwierdziła aż 15 190 tego typu naruszeń.

Reklama

Do tego dochodzi kilka tysięcy osób, które kierowały pojazdem pomimo orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów. W tym przypadku statystyki są pełniejsze. W 2014 r. stwierdzono niemal 5,9 tys. naruszeń, a w 2015 r. - niewiele mniej, bo 5,8 tys.

Jednak informacje, które pozyskaliśmy z policji, mogą nie oddawać pełnej skali problemu. Jak wynika z danych Najwyższej Izby Kontroli, od kilku lat systematycznie rośnie liczba osób, którym zatrzymano prawo jazdy np. za jazdę po alkoholu czy przekroczenie punktów karnych. W 2012 r. Policja zatrzymała 26 tys., w 2013 ponad 31 tys., a w 2014 r. już 41,5 tys. osób za jazdę bez ważnych uprawnień. Z kolei, jak podaliśmy w czwartkowym wydaniu "DGP", w 2015 r. było to już 55,4 tys. (patrz: tabela poniżej).

Reklama

- Przy czym dane te nie obejmują osób, które prawa jazdy nigdy nie posiadały, ponieważ nie podlegają one ewidencji - zastrzega NIK. Po czym dodaje, że, według ostrożnych szacunków, bez uprawnień po polskich drogach może więc jeździć nawet pół miliona osób.

Nic dziwnego, że trudno jest wszystkich upilnować, by nie wsiadali za kółko. Niestety skutki tej nieodpowiedzialności są często fatalne. Jak informuje nas Komenda Główna Policji (KGP), osoby, które nie posiadały uprawnień w 2014 r. spowodowały 1699 wypadków, a w 2015 r. - 1555.

Reklama

Jazda bez uprawnień to nie tylko polski problem. W Wielkiej Brytanii szacuje się, że po tamtejszych drogach jeździ nawet milion nielicencjonowanych kierowców. Z kolei w Stanach Zjednoczonych każdego roku jeden na pięć wypadków z udziałem ofiar śmiertelnych uwzględnia kierowcę bez uprawnień.

Jakie sankcje grożą za kierowanie bez uprawnień w Polsce?

- W przypadku zatrzymania do kontroli drogowej osoby, która nigdy nie miała uprawnień do kierowania pojazdami, policjanci usuwają pojazd z drogi na koszt właściciela i stosują środki przewidziane prawem. Zgodnie z taryfikatorem mandat za tego typu wykroczenie wynosi 500 zł lub 300 zł w przypadku osób nie posiadających wymaganej kategorii prawa jazdy dla danego rodzaju pojazdu. Policjant może również sporządzić wniosek o ukaranie do sądu rejonowego, który może nałożyć za to wykroczenie grzywnę do 5 tys. zł - tłumaczy sierż. sztab. Antoni Rzeczkowski z KGP.

W przypadku kierowania pojazdem przez osobę, która posiada zakaz sądowy kierowania pojazdami, kierowany jest akt oskarżenia do sądu z art. 244 Kodeksu karnego. - Jeżeli wobec kierującego została wydana decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania, w związku z przekroczeniem dopuszczalnej liczby punków, wówczas popełnia on przestępstwo z art. 180a Kodeksu karnego - dodaje Rzeczkowski.

Za co policja zabiera prawo jazdy (zatrzymania praw jazd, za które sąd może orzec zakaz kierowania pojazdami)

Podstawa prawna zatrzymania 2011 2012 2013 2014 2015 I kw. 2016
Alkohol / środki odurzające (art.135.1.1a p.o.r.d.) 53 011 50 208 48 256 51 300 46 667 9 556
Zniszczenie dokumentu (art.135.1.1b) 311 278 309 378 424 112
Podrobienie lub przerobienie dokumentu (art.135.1.1c) 52 40 54 51 41 14
Upłynięcie terminu ważności dokumentu (art.135.1.1d) 2544 2309 2 036 1938 1990 445
Wydana decyzja lub postanowienie zatrzymania dokumentu (art.135.1.1e) 1572 1475 1378 2113 2108 445
Zakaz prowadzenia pojazdu lub decyzja o cofnięciu prawa jazdy (art.135.1.1f) 824 759 795 925 1008 271
Przekroczony limit 24 punktów (art.135.1.1g) 2129 1857 2234 2994 3100 583
 Przekroczony limit 20 punktów (art.135.1.1h) 93 77 79 94 102 25
Spodziewany zakaz (art.135.1.2) 1521 1462 1576 10 451 14 336 2973