1. Kiedy kierowca powinien odmówić podpisania mandatu karnego
Policjanci kontrolujący ruch drogowy mogą się mylić. Warunkiem nałożenia mandatu za wykroczenie jest natomiast wyrażenie przez sprawcę wykroczenia zgody na przyjęcie takiego typu kary. Nie jest to jednak jego obowiązek. Do kierowcy należy decyzja o tym, czy przyjąć mandat i poddać się nałożonej grzywnie, czy skorzystać z prawa do rozpoznania kwestii odpowiedzialności za wykroczenie na drodze sądowej. Mandatu należy nie przyjmować nie tylko wtedy, kiedy kierowca czuje się niewinny. Można to zrobić także wtedy, kiedy nie zgadza się z wysokością mandatu albo liczbą punktów karnych.
2. O czym musi poinformować policjant przed nałożeniem kary
Policjant, który nakłada na kierowcę grzywnę w drodze mandatu karnego, musi udzielić informacji o prawie odmowy jego przyjęcia i skutkach prawnych takiej odmowy, tj. o tym, że zostanie sporządzony wniosek o ukaranie do sądu. Poza tym jeżeli kierowca jest podejrzany o wykroczenie przeciwko przepisom ruchu drogowego, powinien zostać poinformowany także o liczbie punktów karnych, które zostaną wpisane na nasze konto do policyjnej ewidencji. Pouczenie to nie może jednak przybierać charakteru presji, że w razie skorzystania z tego prawa sąd ukarze sprawcę znacznie surowiej.
3. Czy sąd może nałożyć na kierowcę wyższą grzywnę niż policjant
Sąd rozstrzygnie sprawę na podstawie materiału dowodowego, biorąc pod uwagę wyjaśnienia kierowcy, zeznania świadków, szkodliwość społeczną czynu i inne okoliczności, które mogą pomóc w wyjaśnieniu sprawy. Poza tym rozpoznając sprawę, sąd nie jest związany ani wysokością grzywny określonej w mandacie, ani oceną funkcjonariusza. O zagrożeniu decyduje wyłącznie naruszony przepis kodeksu wykroczeń, a więc obwiniony może być ukarany karą surowszą niż zaproponowana w trybie mandatowym.
4. Czy można odzyskać pieniądze za niesłusznie nałożony mandat
Mandat karny (prawomocny) podlega uchyleniu, gdy grzywnę nałożono za czyn niebędący zachowaniem zabronionym jako wykroczenie. Uchylenie następuje z urzędu albo na wniosek ukaranego złożony w zawitym terminie siedmiu dni od daty uprawomocnienia się mandatu. Organem uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest sąd właściwy do rozpoznawania sprawy (sąd rejonowy), na którego obszarze działania grzywna została nałożona. Osoby, które nie odwołały się w siedmiodniowym terminie, nie mają szans na zwrot uiszczonych grzywien. Postępowanie mandatowe nie podlega wznowieniu. Nie jest dopuszczalne wznowienie postępowania mandatowego ani postępowania zakończonego wydaniem postanowienia o odmowie uchylenia mandatu karnego.
Podstawa prawna
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2008 r. nr 133, poz. 848 z późn. zm.).
